Mặt trận phía đông Ukraine nóng bỏng

Donbass là mặt trận vừa quen vừa mới với Nga. Quen vì đây là nơi chiến sự giằng co suốt 8 năm qua giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn.

Mới ở chỗ, trong lần này, Nga phải đối mặt với một đội quân Ukraine nhận được vũ khí tiếp tế từ phương Tây.

Chốt chặn Dnipro

Tình báo phương Tây trong hai ngày gần đây liên tục cảnh báo về việc Nga sắp mở chiến dịch tấn công quy mô lớn từ thành phố Izium thuộc vùng Kharkov đến thành phố Dnipro – thủ phủ của vùng Dnipropetrovsk và cũng là thành phố lớn thứ ba của Ukraine.

Nhìn trên bản đồ chiến sự Ukraine, Dnipro thực sự là một vị trí chiến lược, là cánh cổng của vùng Donbass với phần còn lại của Ukraine.

Nếu Nga thiết lập được hành lang đường bộ từ Izium đến Dnipro, toàn bộ vùng Donbass gồm cả những vùng đang do quân đội Ukraine kiểm soát và phần lớn vùng Dnipropetrovsk (Kharkov) sẽ nằm sau phòng tuyến của họ. Theo giới quan sát quân sự, có thể Nga đang tính đến việc đi vòng qua trận địa của quân đội Ukraine ở vùng Donbass để tập kích từ phía sau.

Để phục vụ cho kế hoạch này, theo Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW) của Mỹ, Nga đang tổ chức ít nhất 3 trục tiến công. Trong đó, trục chính là từ các khu vực do phe ly khai kiểm soát ở Donetsk và Lugansk đánh sang phía tây.

Các trục hỗ trợ gồm: trục từ thành phố Kharkov tiến xuống tây nam và trục từ bán đảo Crimea, thành phố Kherson tiến lên đông bắc. Hai cánh quân này được kỳ vọng sẽ tạo thế gọng kìm với Dnipro, từ đó thiết lập hành lang từ Izium đến Dnipro.

Cho đến thời điểm hiện tại, Nga vẫn giữ im lặng về các mục tiêu sắp tới. Trên thực địa, các mục tiêu ở Dnipro đã bị nhắm tới trong mấy ngày qua với mô tả của các quan chức địa phương là “còi báo không kích vang lên hầu như mỗi giờ”.

Những hình ảnh vệ tinh phương Tây chụp ngày 8 và công bố ngày 10-4 về một đoàn xe quân sự dài khoảng 13km đang tiến qua thị trấn Velkyi Burluk gần Izium cũng làm dấy lên suy đoán đây là lực lượng tiếp viện Nga đang chuẩn bị tiến đánh Dnipro.

Ukraine kêu gọi tiếp viện

Kế hoạch tiến công thật sự ở miền đông Ukraine chắc chắn chỉ có giới lãnh đạo Nga là rõ nhất. Dù cảnh báo của phương Tây có vẻ hợp lý, một vấn đề lớn là việc Nga sẽ kiểm soát như thế nào một hành lang dài gần 200km từ Izium đến Dnipro.

Nếu kế hoạch của Matxcơva đúng như phương Tây nói, chuẩn bị hậu cần và đảm bảo toàn quân không bị chia cắt sẽ là một trong những ưu tiên của Nga và sẽ cần một lực lượng lớn để thực hiện điều này.

“Quân đội Nga sẽ chuyển sang các hoạt động lớn hơn nữa ở phía đông Ukraine. Họ có thể sử dụng nhiều tên lửa hơn để chống lại chúng tôi, thậm chí nhiều bom hơn. Nhưng chúng tôi đang chuẩn bị và sẽ có câu trả lời cho các hành động đó”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tỏ rõ quyết tâm trong thông điệp ghi hình phát ngày 11-4.

Trong bài phát biểu cùng ngày sau đó trước Quốc hội Hàn Quốc, ông Zelensky kêu gọi Seoul tăng viện trợ cho Kiev, nhấn mạnh Hàn Quốc có những khí tài có thể giúp Ukraine chặn các tên lửa và tàu chiến Nga.

Việc giới lãnh đạo Ukraine tỏ ra sốt ruột và liên tục kêu gọi phương Tây tăng tốc viện trợ vũ khí là điều không khó hiểu. Điều này một phần xuất phát từ việc Nga đang tập trung quân về miền đông, phần khác là từ nhận thức của chính quyền Kiev cho rằng phương Tây đang e dè và cân nhắc kỹ việc chuyển vũ khí cho Ukraine sao cho không làm leo thang căng thẳng với Nga.

Theo trang Politico, đang có luồng quan điểm trong giới học giả châu Âu cho rằng Ukraine đang làm rất tốt tác chiến phi đối xứng và chỉ cần vũ khí phòng thủ để cầm cự cho đến khi Nga cảm nhận được tác động từ các lệnh trừng phạt.

Việc Vương quốc Anh chuyển xe bọc thép và tên lửa chống hạm cho Ukraine là một bước đi đáng chú ý, đánh dấu lần đầu tiên phương Tây chuyển tên lửa kiểu này cho Kiev. Ukraine đã hứng không ít vụ tấn công từ tên lửa hành trình được Nga phóng từ các tàu chiến trên Biển Đen và biển Azoz. Mặc dù vậy, liệu có quốc gia nào nối gót Anh hay không vẫn còn là một câu hỏi mở.