Dự đoán bầu cử tổng thống Mỹ sai, vì sao?

George Gallup

Trước ngày bầu cử, nhiều tờ báo (The Wall Street Journal, NBC News…) đã dựa vào kết quả thăm dò dư luận để dự đoán bà Clinton sẽ đắc cử. Thực tế cho thấy những tờ báo đó đã sai. Lịch sử bầu cử tổng thống Hoa Kỳ từng chứng kiến nhiều dự đoán sai lầm như thế mà trường hợp dưới đây là một minh họa thú vị. Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày 3-11-1936 là cuộc đua giữa hai ứng viên Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) – đương kim tổng thống – và Alfred Mossman “Alf” Landon (1887-1987) – thống đốc bang Kansas. Trước ngày bầu cử, tạp chí Literary Digest đã thăm dò ý kiến gần 10 triệu công dân Mỹ và dự đoán Alf Landon đắc cử. Ngược lại, Viện Gallup dựa vào ý kiến của “chỉ” 50 nghìn người để dự đoán Roosevelt tái đắc cử.

Giữa 10 triệu ý kiến và 50 nghìn ý kiến, con số thứ nhất rõ ràng có “sức nặng” hơn nhiều. Tuy nhiên, kết quả bầu cử chứng tỏ Viện Gallup đúng. Thì ra, Literary Digest đã chọn mẫu có kích thước lớn nhưng không tiêu biểu vì chỉ phỏng vấn những công dân Mỹ có tên trong danh bạ điện thoại – những người thuộc tầng lớp trung lưu trở lên vào thời điểm ấy. Trong khi đó, 50 nghìn người mà Viện Gallup phỏng vấn được chọn ngẫu nhiên và tiêu biểu cho nhân dân Mỹ. Kết quả này khiến George Gallup (1901-1984) – người sáng lập Viện Gallup – nổi tiếng đến nỗi tên ông trở thành đồng nghĩa với thăm dò dư luận. Sai lầm trong dự đoán mà nhiều tờ báo Mỹ mắc phải có thể nảy sinh từ việc chọn mẫu thăm dò hoặc từ việc xử lý số liệu thu thập được. Dù sao đi nữa, việc chọn mẫu tiêu biểu là điều kiện tiên quyết cho mọi cuộc thăm dò dư luận.