Tọa lạc tại xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, thành cổ Luy Lâu mang trong mình giá trị lịch sử và văn hóa vô giá, nơi đây không chỉ là điểm đến thu hút du khách mà còn là niềm tự hào của người dân địa phương.
Hành trình ngược dòng lịch sử
Thành cổ Luy Lâu được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên, gắn liền với giai đoạn dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Đây từng là kinh đô của nước Âu Lạc do vua An Dương Vương xây dựng sau khi dời đô từ Cổ Loa. Theo truyền thuyết, thành được xây dựng bằng gậy tre thần, chỉ sau một đêm đã hoàn thành.
Trải qua bao thăng trầm lịch sử, thành cổ Luy Lâu đã chứng kiến nhiều biến cố oanh liệt. Nơi đây từng là chiến trường diễn ra nhiều trận đánh khốc liệt để chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc. Sau khi vua An Dương Vương mất nước, thành cổ Luy Lâu đã bị quân xâm lược phá hủy, chỉ còn lại những dấu tích hoang tàn.
Khu di tích thành cổ Luy Lâu ngày nay
Thành cổ Luy Lâu được xây dựng với kiến trúc độc đáo, là một tòa thành đất hình chữ nhật với chiều dài 680 m, chiều rộng 520 m, chu vi hơn 2 km. Tường thành cao trung bình 8 m, dày 20 m, được bao bọc bởi hào nước rộng 20 m, sâu 3 m. Bên trong thành có nhiều khu vực được chia thành từng khu riêng biệt, phục vụ cho các chức năng khác nhau như: Cung điện vua, khu di tích, kho tàng, khu dân cư,…
Điều đặc biệt khiến thành cổ Luy Lâu trở nên thu hút du khách chính là những bí ẩn lịch sử vẫn còn chưa được giải mã. Nhiều giả thuyết được đặt ra về mục đích xây dựng thành cổ, về những công trình kiến trúc bên trong và về số phận của kinh đô Âu Lạc sau khi bị quân xâm lược tấn công. Những bí ẩn này càng khiến cho thành cổ Luy Lâu trở nên hấp dẫn và thu hút du khách.
Xung quanh thành cổ vẫn còn nhiều bí ẩn
Thành cổ Luy Lâu là minh chứng cho trình độ xây dựng thành trì kiên cố, khả năng tổ chức quân sự và phát triển văn hóa của người Việt cổ đại. Nơi đây còn lưu giữ nhiều di vật quý giá như: Gạch, ngói, đồ gốm sứ,… Góp phần quan trọng vào nghiên cứu lịch sử và văn hóa Việt Nam.
Năm 1964, thành cổ Luy Lâu được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. Ngày nay, di tích này đang được chính quyền địa phương và người dân địa phương nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị.
Di sản văn hóa cần được gìn giữ và phát huy
Thành cổ Luy Lâu, trung tâm chính trị – kinh tế – văn hóa – tôn giáo đầu tiên và từng là niềm tự hào của nền văn minh đồng bằng sông Hồng những năm đầu Công nguyên. Trải qua năm tháng, địa điểm này không còn lưu giữ được nhiều hiện trạng ban đầu, ngoài yếu tố tự nhiên, bên cạnh đó vẫn cần sự quan tâm, bảo tồn của nhân dân và chính quyền địa phương. Nhiều câu hỏi được đưa ra là, tại sao một khu di tích lịch sử – văn hóa quan trọng như vậy của dân tộc lại bị lãng quên và thực tế Luy Lâu giờ còn lại những gì?
Từng là một ngôi thành cổ từng nổi tiếng phồn hoa, đô hội của xứ Giao Chỉ xưa, tuy nhiên, cho tới nay chỉ còn lại một cây cầu đá ngót 2.000 năm tuổi dẫn vào ngôi Đền thờ Sĩ Nhiếp, người đầu tiên đưa Nho giáo vào Việt Nam. Quá khứ huy hoàng như vậy, nhưng trải qua thời gian đã chẳng ai còn nhớ tới Luy Lâu của ngày nào nữa.
Cây cầu đá, một trong những cổ vật ít ỏi còn sót lại của thành cổ Luy Lâu
Hiện tại, thành cổ Luy Lâu còn lại rất ít di tích, trong khi đó địa phương lại không có đủ khả năng để tiến hành những dự án quy hoạch và khảo cổ lớn đối với khu di tích quan trọng này. Đây là những nguyên nhân chính dẫn tới việc Luy Lâu, một di tích minh chứng cho một thời kỳ phát triển rực rỡ trong lịch sử dân tộc đang dần trở thành phế tích trong sự quên lãng của chính người dân địa phương.
Một số hiện vật được phục chế từ mảnh vỡ tìm thấy tại cuộc khai quật Thành cổ Luy Lâu năm 2016 (Nguồn: Bảo tàng lịch sử Quốc gia)
Hiện tại, những người đi qua khu phố Dâu, trung tâm của xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành chỉ còn biết tới thành cổ Luy Lâu thông qua cái cổng chào. Trong khi đó, những di tích còn sót lại bên trong minh chứng cho một thời kỳ phồn hoa, đô hội vàng son của đầu mối đầu tiên tiếp nhận Phật Giáo, Nho Giáo thì lại không được biết tới. Những minh chứng ấy vẫn đang ngày một mai một dần cùng với thời gian và sự quên lãng của các cơ quan quản lý văn hóa và của chính người dân địa phương.
Theo https://bacninhtv.vn
