Ông Tập chỉnh đốn mọi thứ ở Trung Quốc?

Về xã hội, chính quyền cấm mọi hình thức dạy thêm có lợi nhuận, cấm sao nam ẻo lả và chương trình vô bổ, cấm phát hành game online mới, chấn chỉnh nạn fan cuồng. Các công ty gọi xe và giao thức ăn trực tuyến bị cảnh cáo. Về chính trị, chính quyền công bố điều tra/kiểm tra ngành ngân hàng, tài chính và tư pháp.

Đánh tham nhũng, chấn chỉnh lối sống

Hôm 17-8, 5/7 thành viên Ban thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc tham dự một cuộc họp của Ủy ban Kinh tế và tài chính trung ương dưới sự chủ trì của ông Tập. Tại cuộc họp, các nhà lãnh đạo đã nêu ra mục tiêu “thịnh vượng chung”, trong đó cam kết nâng cao thu nhập của nhóm thu nhập thấp, ngăn chặn các thu nhập quá mức và thu nhập bất hợp pháp.

Sau cuộc họp này, hàng loạt động thái đã diễn ra. Sau khi chấn chỉnh giới nghệ sĩ và xử lý nạn fan cuồng, chính quyền siết chặt kiểm soát thời gian chơi game online và những gì bị coi là giải trí không lành mạnh. Chính quyền cũng khuyến khích người lao động đàm phán tập thể với chủ, cảnh cáo các công ty công nghệ như Didi, Meituan, Alibaba và Tencent nghiêm túc bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động.

Trong nội bộ chính quyền, cuộc điều tra bí thư Thành ủy Hàng Châu Chu Giang Dũng thu hút sự chú ý vì ông là quan chức cấp cao nhất “ngã ngựa” kể từ sau Đại hội 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (năm 2017). Vào trung tuần tháng 8, trước khi giới nghệ sĩ Trung Quốc bị “phong sát”, ông Bành Ba – cựu phó cục trưởng Cục Quản lý không gian mạng Trung Quốc – đã bị khai trừ khỏi đảng vì bất trung với đảng và tham nhũng.

Thông báo của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương Trung Quốc cho biết ông Bành đã “xa rời khỏi các quyết định và kế hoạch của Trung ương Đảng về cuộc đấu tranh tuyên truyền trên Internet”. Theo báo South China Morning Post, ông Bành là một trong những người đã bảo vệ cho các mạng xã hội Trung Quốc, dẫn tới sự bùng nổ số lượng người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội.

Trong lĩnh vực tài chính, Ant Group bị yêu cầu ngừng phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Cuộc điều tra Chu Giang Dũng cũng đặt công ty này vào tầm ngắm và đặt ra câu hỏi về mối quan hệ giữa chính trị gia – doanh nghiệp tại Hàng Châu. Ngày 13-9, ba cựu giám đốc và bí thư chi bộ chi nhánh ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước bị điều tra hoặc khai trừ khỏi đảng, trong đó có phó chủ tịch Ngân hàng Phát triển Trung Quốc.

Số lượng án tham nhũng lớn trong lĩnh vực ngân hàng và bảo hiểm tính từ Đại hội 19 đến nay là 93 vụ – gấp 3 lần số vụ của 5 năm trước đó.

Thực hiện mục tiêu bách niên lần 2?

Hãng tin Reuters nhận định các động thái chính sách mới cho thấy ông Tập đang hướng Trung Quốc trở thành nước xã hội chủ nghĩa giàu mạnh vào năm 2049. Đây cũng là mục tiêu bách niên thứ hai ông Tập đề ra sau khi trở thành lãnh đạo quyền lực nhất Trung Quốc hiện tại.

Thời điểm tiến hành các chính sách mới phản ánh niềm tin của giới lãnh đạo rằng Trung Quốc có thể giải quyết các vấn đề của mình thông qua hệ thống đặc trưng thay vì theo mô hình của phương Tây. Đại dịch COVID-19, sự hỗn loạn của cuộc bầu cử Mỹ và việc rút khỏi Afghanistan càng củng cố thêm quan điểm này ở Trung Quốc, theo Reuters.

“Ông Tập đã đặt ra mục tiêu giải quyết các vấn đề gây bất bình cho phần lớn người dân nói chung, chẳng hạn như tình trạng quan chức tham nhũng và khoảng cách giàu nghèo. Sự ủng hộ của tầng lớp bình dân giúp ông ấy có thêm nền tảng củng cố quyền lực trong đảng và khiến các đối thủ chính trị khó tấn công được. Không ai dám chống lại bình đẳng xã hội” – ông Trần Đạo Ngân, cựu phó giáo sư Đại học Khoa học chính trị và luật Thượng Hải, nhận định với Reuters.

Trung Quốc đang chuẩn bị cho phiên họp toàn thể lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc dự kiến diễn ra vào tháng 11 tới. Theo thông báo được đưa ra sau cuộc họp ngày 31-8 của Bộ Chính trị Trung Quốc, phiên họp sẽ nghiên cứu “vấn đề kiểm điểm toàn diện những thành tựu chính đã đạt được và kinh nghiệm lịch sử tích lũy được trong suốt 100 năm của đảng”.

Việc điểm lại các thành tựu và kinh nghiệm nhằm hỗ trợ quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong giai đoạn mới, duy trì “vị trí hạt nhân của Tổng bí thư Tập Cận Bình trong Ban Chấp hành trung ương cũng như toàn đảng”, theo Tân Hoa xã.