Người dùng ma túy ‘trẻ hóa’, do phạt chưa đủ răn đe?

‘Không thể nói hình phạt không đủ răn đe’

Như Tuổi Trẻ Online đưa tin, ngày 24-9, đại diện Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC04) Công an TP.HCM cho biết PC04 phối hợp Công an quận 4 cùng các đơn vị nghiệp vụ phát hiện 33 nam, nữ đang sử dụng trái phép chất ma túy tại 4 căn hộ chung cư Tresor. Bước đầu xác định nhóm này do Nguyễn Hoàng Ân (26 tuổi, ngụ quận 4) cầm đầu.

Trước đó, khoảng 1h45 sáng 12-9, Công an tỉnh Trà Vinh phát hiện 62 nam, nữ đang “bay lắc” ở quán karaoke Hương ở phường 7, TP Trà Vinh. Độ tuổi rất trẻ từ 14-36 và có hộ khẩu thường trú tại Trà Vinh, Bến Tre, Nghệ An, TP.HCM và Hà Nội. Qua test nhanh, có 58 người dương tính với chất ma túy.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 24-9, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho hay ma túy tổng hợp như MDMA, Ketamine, Methamphetamine có đặc điểm là dùng tập trung, nơi đông người, có nhạc mạnh như quán bar, karaoke, vũ trường để tăng kích thích, hưng phấn. Ma túy tổng hợp kết hợp với âm thanh, nhảy múa tạo ra hưng phấn, kích thích cao độ, thậm chí ảo giác cho người dùng.

“Thanh thiếu niên ở độ tuổi mới lớn, dễ bị kích động, dễ bị lôi kéo, nhận thức xã hội chưa đầy đủ dễ sa vào việc sử dụng trái phép ma túy trong các buổi tiệc, sinh nhật, sự kiện, cuộc chơi, gặp gỡ. Dù nhiều người không có ý định sử dụng nhưng bị người khác lôi kéo, rủ rê, dẫn tới tham gia vào”, luật sư Cường cho hay.

Theo ông Đặng Văn Cường, từ năm 2009, Bộ luật hình sự đã phi hình sự hóa tội sử dụng trái phép chất ma túy. Người sử dụng trái phép ma túy bị coi là người nghiện, người bệnh và chỉ bị phạt hành chính. Tuy vậy, ông Cường nhận định mức phạt hành chính cao hay thấp không ngăn họ dùng ma túy trái phép do họ thường bị lôi kéo, kích động, nhận thức không đầy đủ và công tác quản lý lỏng lẻo.

Căn cứ điều 255 Bộ luật hình sự 2015, người tổ chức, lôi kéo người khác tham gia sử dụng trái phép chất ma túy thì có thể bị phạt từ 2-7 năm tù, thậm chí là 20 năm tù hoặc chung thân tùy mức độ. Người phạm tội còn đối mặt với phạt tiền từ 50-500 triệu đồng.

“Như vậy, không thể nói hình phạt không đủ răn đe”, luật sư Cường nêu rõ.

Ông Cường cho rằng “gốc rễ” vấn đề là kiểm soát hoạt động mua bán trái phép chất ma túy qua phát hiện đầu mối, cắt đường dây tuồn ma túy vào nội địa; tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật; tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, nhất là thanh thiếu niên.

Đâu là giải pháp căn cơ?

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) Bộ Công an, việc triệt xóa các quán karaoke, vũ trường tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy hoặc địa điểm riêng như biệt thự, căn hộ cao cấp, resort, nhà cho thuê gặp nhiều khó khăn do người vi phạm luôn đầu tư cơ sở vật chất kiên cố, lắp đặt nhiều camera, có hệ thống cửa nhiều lớp, bố trí lực lượng bảo vệ vòng ngoài.

Một số nguyên nhân khác có thể kể đến như trách nhiệm tố giác tội phạm còn hạn chế; một số chủ cơ sở vì lợi nhuận nên buông lỏng quản lý, không hợp tác khi kiểm tra, thậm chí là tiếp tay, làm ngơ trước hành vi phạm tội về ma túy.

Về lâu dài, lực lượng công an tăng cường tuyên truyền về tác hại ma túy trên mạng xã hội như Zalo, Facebook tới người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên; đấu tranh, triệt xóa các tụ điểm phức tạp về ma túy song song với xử lý nghiêm đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự và dịch vụ nhạy cảm vi phạm.

Cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền bổ sung, sửa đổi về luật pháp, quy chế, quy trình, quy định trong phối hợp điều tra, truy tố, xét xử, phân cấp, phân công và xử lý trách nhiệm để xảy ra sai phạm liên quan đến ma túy.

Cục C04 nêu rõ việc xem xét, xử lý trách nhiệm của đơn vị, cá nhân, nhất là người đứng đầu chính quyền và công an địa phương để xảy ra tình trạng tội phạm và tệ nạn ma túy diễn ra phức tạp, công khai, kéo dài gây dư luận xấu mà không được xử lý.