Nấm dại vào mùa, nhiều người bị ngộ độc

Người bị ngộ độc nấm đang được điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) 

Các bác sĩ cho hay hiện nay bắt đầu vào mùa mưa, nấm phát triển mọc hoang mạnh, nhiều người dân có thói quen hái nấm dại chế biến thức ăn dẫn đến ngộ độc, nguy hiểm tính mạng.

Tử vong vì thói quen ăn nấm dại

Mới đây ông C.H.H. (43 tuổi, Tây Ninh) có vô rừng hái nấm không rõ loại (tương tự như nấm trứng gà, trứng ngỗng) đem về xào với mướp cho cả gia đình (gồm vợ và con gái) cùng ăn. Ông H. ăn khoảng nửa phần nấm, bà T. và con gái ăn phần còn lại.

Sau khi ăn xong 8 – 12 tiếng, cả ba đều có dấu hiệu nôn ói, tiêu lỏng ngày càng nặng hơn nên được cấp cứu tại bệnh viện địa phương trước khi chuyển lên Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM.

Trong quá trình chuyển viện, ông H. bị khó thở, suy hô hấp, được đặt nội khí quản, bóp bóng, tuy nhiên do tình trạng nặng đã tử vong tại khoa cấp cứu bệnh viện.

Hiện người con gái (17 tuổi) sức khỏe cải thiện nhưng phải theo dõi thêm chức năng gan và rối loạn đông máu. Người vợ vẫn nguy kịch, rối loạn chức năng gan diễn tiến xấu, có nguy cơ nặng nề hơn, tiên lượng khó qua khỏi.

Ngày 6-6, một nhóm sáu người (năm nam và một nữ) ở xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu cũng đã nhập viện tại tỉnh Tây Ninh trong tình trạng bị ngộ độc. Nhóm người này đã vào rừng hái nấm trứng gà, trứng ngỗng.

Trong đó, có loại nấm có màu đen xám (không rõ chủng loại). Số nấm này được chế biến cho gia đình, bạn bè cùng ăn.

Một ngày sau ăn, nhóm người trên bị nôn ói, đau bụng, chóng mặt, tiêu chảy nhiều lần, được đưa vào trung tâm y tế huyện cấp cứu.

Trước đó, tại Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cũng tiếp nhận hai bệnh nhân ở tỉnh Hòa Bình được chẩn đoán ngộ độc nấm.

Theo người nhà bệnh nhân, người thân của họ đi vào rừng kiểm tra đàn bò của gia đình, nhìn thấy nấm đẹp, ngon nên hái về nấu canh cho cả gia đình. Trong gia đình tám người cùng ăn nấm thì có sáu người ngộ độc và sau đó có một trường hợp tử vong.

Nhiều loại nấm độc nhất thế giới

TS Nguyễn Thị Thủy Ngân – phó trưởng khoa bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy – cho biết hiện nay bắt đầu vào mùa mưa nên nấm mọc mạnh, lượng nấm mọc tăng trưởng nhanh, đây là điều kiện thuận lợi để người dân đi thu hoạch nấm.

Thời gian qua bệnh viện đã tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc nấm, nổi lên là loại nấm trứng gà với hàm lượng dinh dưỡng cao nhưng nhiều người nhầm lẫn ăn trúng nấm độc.

Theo bác sĩ Ngân, mỗi loại nấm độc sẽ có nhiều dạng độc tố khác nhau và ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan. Một số trường hợp bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng sau khi ăn nấm dại như: rối loạn tri giác, suy thận, rối loạn chức năng gan… Nhiều loại nấm dinh dưỡng có những đặc tính của nấm độc, chúng ta không thể phân biệt được bằng mắt thường.

“Bệnh nhân ngộ độc nấm thường phải có các mẫu nấm bệnh nhân đã ăn trước đó, tuy nhiên rất khó thu thập được mẫu nấm. Đến thời điểm hiện tại việc xác nhận các độc tố của ngộ độc nấm còn gặp nhiều khó khăn, do đó thường các bác sĩ chỉ điều trị hỗ trợ”, bác sĩ Ngân cho hay.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên – giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai – những vụ ngộ độc nấm điển hình là ngộ độc nấm chứa độc tố amatoxin. Tại Việt Nam có thể gặp các loài như nấm độc tán trắng (Amanita verna), nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa).

Trong số các loài nấm độc thì các loại trên là loài nấm độc có hình thức trông rất lành tính, trắng đẹp rất dễ nhầm với nấm không dinh dưỡng không có độc, nhưng lại là các loài nấm độc nhất thế giới.

“Trái với suy nghĩ của nhiều người là các nấm hoặc sinh vật độc phải có hình thức xấu xí, sặc sỡ hay đe dọa. Độc tố chính của các loài nấm này là amatoxin, đây là chất cực độc, gây độc trực tiếp với vật liệu di truyền của tế bào. Độc tố thường gây chết người do viêm gan nhiễm độc phá hủy tế bào gan, suy gan cấp, dẫn đến hôn mê gan, trường hợp nặng có thể tổn thương tất cả các cơ quan”, bác sĩ Nguyên cho hay.

Nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa)

Ngộ độc nấm độc diễn biến khó lường

Theo bác sĩ Nguyên, đối với các bệnh nhân ngộ độc nấm độc các biểu hiện xuất hiện muộn sau khi ăn từ 6-40 giờ (thường là 12-18 giờ) theo ba giai đoạn.

Ở giai đoạn đầu, nạn nhân có biểu hiện như buồn nôn, nôn nhiều, tiêu chảy liên tục như tả, kéo dài 1-2 ngày, gây mất nước và rối loạn điện giải, trụy mạch, tiểu ít hoặc vô niệu. Sau đó, ngộ độc chuyển sang giai đoạn hai với các biểu hiện âm thầm, biểu hiện tiêu hóa hết hoặc giảm hẳn. Điều này khiến người bệnh và bác sĩ hiểu nhầm là bệnh đã khỏi nhưng 1-2 ngày sau tình trạng có thể chuyển qua giai đoạn trầm trọng hơn.

Ở giai đoạn ba nạn nhân có thể xuất hiện biểu hiện tổn thương và suy các tạng, vàng mắt, vàng da, chán ăn, đầy bụng, mệt mỏi, hôn mê sâu, xuất huyết nhiều nơi, suy đa tạng và cuối cùng là tử vong.

Bác sĩ Ngân lo ngại hiện nay nhiều trường hợp người dân bị ngộ độc nấm thấy xuất hiện các triệu chứng về tiêu hóa nhưng chủ quan rằng có thể tự hết hoặc điều trị tại nhà rất nguy hiểm. Nếu phát hiện bản thân có các triệu chứng ngộ độc sau khi ăn nấm, hãy nhanh chóng đến các cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời.