Mạnh tay xử lý những quảng cáo ‘thần y’, ‘thần dược’ sai sự thật

Luật sư Đặng Hoài Vũ (Đoàn luật sư TP.HCM):

Có thể bị phạt tù nếu gây thiệt hại

Việc quảng cáo bán thuốc, thực phẩm chức năng với hứa hẹn “chữa khỏi”, là “giải pháp hoàn hảo”, “vĩnh biệt căn bệnh”, “điều trị tận gốc bệnh”… mà chưa được kiểm chứng về chất lượng, chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép quảng cáo là vi phạm pháp luật.

Theo điều 5 nghị định 123/2018, việc quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt, trong đó có quảng cáo thuốc, thực phẩm chỉ thực hiện sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung quảng cáo.

Nghị định 123/2018 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo cũng quy định đối với hành vi quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định thì mức phạt tiền từ 20 triệu đến 40 triệu đồng. Trường hợp không có các tài liệu chứng minh về sự hợp chuẩn, hợp quy theo quy định khi quảng cáo thì có thể bị phạt tiền từ 15 triệu đến 30 triệu đồng.

Ngoài ra, nếu việc quảng cáo không đúng sự thật, quá sự thật khiến người tiêu dùng hiểu nhầm về công dụng, chức năng của sản phẩm, sử dụng và bị thiệt hại thì tổ chức, cá nhân quảng cáo sai sự thật sẽ phải bồi thường tương ứng với thiệt hại theo quy định của Bộ luật dân sự.

Hơn nữa, người quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm thì có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm tù về tội quảng cáo gian dối.

Luật sư Lê Trung Phát (Đoàn luật sư TP.HCM):

Nhiều cơ quan liên quan cần sớm vào cuộc

Hiện nay có thể nói rằng tình trạng vi phạm quy định pháp luật về quảng cáo thuốc, thuốc y học cổ truyền, thực phẩm chức năng, thực phẩm dinh dưỡng rất phổ biến trên mạng xã hội. Người quảng cáo không biết rằng để quảng cáo các sản phẩm trên, họ phải thực hiện theo đúng quy định tại nghị định 15/2018 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm. Theo đó, trước khi quảng cáo, tổ chức, cá nhân có sản phẩm quảng cáo phải đăng ký nội dung quảng cáo với cơ quan cấp giấy tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm theo quy định.

Cá nhân vi phạm nghị định 15 có thể bị phạt 30-50 triệu đồng nếu vi phạm quy định về đăng ký bản công bố sản phẩm, hoặc bị phạt đến 70 triệu nếu vi phạm quy định về quảng cáo, thông tin về an toàn thực phẩm. Ngoài ra còn phạt bổ sung hoặc khắc phục hậu quả (buộc thu hồi thực phẩm, buộc thu hồi, tháo gỡ hoặc xóa quảng cáo).

Ngoài những vi phạm nêu trên, tùy vào tính chất, mức độ vi phạm, người vi phạm còn có thể bị xử lý về tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, với khung hình phạt lên đến 20 năm tù (trường hợp người dùng chết), hoặc tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (ví dụ trường hợp bán nhân sâm nhưng trước đó đã chiết xuất chất trong cây sâm, chỉ bán phần xác cây).

Những người kinh doanh lợi dụng sự thiếu hiểu biết thông tin các sản phẩm mà tùy tiện cung cấp các thông tin nhiều khi quá sự thật hoặc không đúng với công dụng của sản phẩm để bán cho người tiêu dùng. Tôi cho rằng đây là một vấn nạn. Vì thế các cơ quan có liên quan như quản lý thị trường, thuế, công an, thanh tra Bộ Y tế… cần sớm vào cuộc xử lý vấn nạn này.