Có mặt tại đại lý thu mua điều Hồ Quốc Hưng ở ấp Pa Pếch, xã Tân Hưng, huyện Đồng Phú, chúng tôi ghi nhận những cảnh trớ trêu ở đây không chỉ là của những người nông dân mà ngay cả đại lý thu mua. Dù đang là thời điểm chín rộ nhưng mỗi ngày đại lý của anh Hưng chỉ thu mua được khoảng 5 tấn điều thô, bằng một nửa so với thời điểm vụ mùa năm trước. Không chỉ vậy, lượng điều sâu, xấu, hạt nhỏ khá nhiều khiến anh gặp khó khăn trong giao bán lại cho doanh nghiệp. Bởi ngoài ép giá, các công ty sản xuất và chế biến hạt điều còn không chịu nhập lượng hàng này.
Anh Hưng cho biết: “Năm nay thời tiết xấu nên chất lượng hạt điều không được đẹp như các mùa trước. Vì vậy, công ty lợi dụng vào đó để ép giá xuống khiến không chỉ nông dân mà đại lý cũng gặp bất lợi không nhỏ. Vì không mua cho bà con nông dân thì không được, mà thu mua rồi thì nhiều lúc không bán được” – anh Hưng cho biết.
Anh Hưng thông tin thêm, đầu vụ thu hoạch, giá điều ở mức cao, đạt khoảng 48 ngàn đồng/kg. Mức giá này đã khiến nhiều bà con cảm thấy vững tâm bởi có thể cứu lấy mùa màng trong điều kiện sản lượng giảm mạnh. Thế nhưng, càng vào thời điểm thu hoạch chính, giá điều lại càng giảm, còn khoảng 39-40 ngàn đồng/kg. Nếu bị tư thương ép giá, mức giá này còn bị giảm thêm từ 1.000-2.000 đồng/kg.
Theo các chủ đại lý thu mua, việc người trồng điều bị tư thương ép giá không phải là không có nguyên do. Khi sản lượng điều đạt thấp, người dân bắt đầu nảy sinh tâm lý chạy theo số lượng mà bỏ qua vấn đề chất lượng. Do đó, lượng điều xấu, nhiều tạp chất vẫn được nông dân thu hái và trà trộn vào khiến tư thương xem đây là cái cớ để ép giá điều giảm.
“Nguyên nhân một phần cũng từ nhà vườn khi lượm để cùi, sâu, dơ bẩn tạp chất cho nặng ký hơn. Vì vậy, điều đã xấu càng xấu hơn, công ty lợi dụng ép giá xuống nữa”, chị Tình, một đại lý thu mua điều ở xã Tân Hưng cho biết. Đồng ý với ý kiến của chị Tình – chị Lâm Thị Bích Thủy ở ấp Suối Da, xã Tân Hưng, huyện Đồng Phú cho rằng nếu nông dân không cố tình làm hạt điều “xấu hơn” thì cho dù điều có xuống giá cũng không đến nỗi các công ty ép giá tới mức thấp nhất.
Sản lượng điều của vụ mùa năm nay đạt thấp đã là điều không thể cứu vãn. Thế nên, giá cả là lợi thế duy nhất để bà con có thể lấy lại một phần lợi nhuận. Vì vậy, thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch là vấn đề người trồng điều phải quan tâm để hạn chế lý do có thể khiến tư thương ép giá.
Hạ Băng
