Đã 26 tháng chạp, không khí tết đang về khắp nơi. Tuy nhiên, Hợp tác xã trồng rau an toàn Xuân Đồng, khu phố Xuân Đồng, phường Tân Thiện (Đồng Xoài) không rộn ràng vụ rau tết như những năm trước. Ảnh hưởng của 2 đợt mưa lớn gây ngập lụt diễn ra tháng 10 và 11-2016 đã làm chậm vụ rau khiến nông dân không đủ rau cung ứng thị trường tết Nguyên đán 2017.
Tổ hợp tác trồng rau an toàn Xuân Đồng trở thành hợp tác xã vào tháng 1-2017. Ngày 23 tháng chạp, khi chúng tôi đến, bạt ngàn sắc xanh non mơn mởn trải khắp mọi khu vườn. Phụ nữ trong xóm đã tranh thủ ra chợ mua thực phẩm hằng ngày và sắm tết, chứ không phải đi khảo sát giá rau hay buôn lại cho các tiểu thương như những ngày cận tết Nguyên đán 2016. Những người đàn ông trong tổ hợp tác ngồi trò chuyện bên chiếc bàn đá của hộ ông Nguyễn Văn Vĩnh về việc lắp wifi hay cáp để xem ca nhạc, chương trình giải trí trong ngày tết. Tuyệt nhiên không ai nói giá rau tết hiện nay như thế nào. Bà Mã Thị Liên, vợ ông Vĩnh, đang hái rau thì là cho thương lái chợ Đồng Xoài, buồn nói: “Rau năm nay luống cho thu quá sớm, luống sau tết mới hái bán được, không luống nào được thu đúng ngày 28-29 tết”.
Không kịp rau bán tết nhưng người trồng rau ở Xuân Đồng vẫn cần mẫn chăm sóc những luống rau cho thu sau tết
Nguyên nhân không có rau bán tết là do ảnh hưởng đợt mưa lớn kéo dài gây ngập lụt, khu phố Xuân Đồng bị thiệt hại nặng, đặc biệt là các hộ trồng rau. Nước đợt thứ nhất chưa rút, đợt thứ 2 đã tràn về, có vườn rau ngập từ 1-1,5m; vườn không tường gạch bao quanh ngập 2m. Anh Tạ Văn Quang, chủ vườn rau ở khu phố Xuân Đồng cho biết: “Trong đợt lụt thứ 2 năm 2016, nước làm ngập vườn rau hơn 1m, cách nền nhà tôi 0,4m. Sau 5 ngày, nước rút nhưng gia đình chưa thể tái sản xuất. Phải chờ thêm 10 ngày, khi đất ráo nước tôi mới tiếp tục canh tác. Đến cuối tháng 12 thu hoạch đợt rau thứ nhất sau lụt, gia đình phải tận dụng các luống đã thu trồng luân phiên rau dài ngày để phục vụ thị trường tết sớm, các luống còn lại sau tết mới cho thu nên giá sẽ không cao”.
“Làng rau” Xuân Đồng hiện vẫn xanh ngát nhưng không luống rau nào cho thu vào ngày 28-29 tết – cao điểm rau tết, nên thu nhập của người trồng rau bị ảnh hưởng không nhỏ. Với giá bán trung bình các loại rau ăn lá hiện nay 2.500 đồng/bó (giá bán lẻ tại chợ 3-3.500 đồng/bó) giảm 30% ngày thường. Nguyên nhân do người dân chưa mua rau tích trữ trong ngày tết; công nhân lao động ở xa đa phần chuẩn bị về quê ăn tết nên không có nhu cầu mua nhiều rau; giá bỏ mối tại Siêu thị Co.op Mart Đồng Xoài bình ổn 8.000 đồng/kg (tương đương hơn 3 bó) các loại rau cải, muống, mồng tơi, dền; 11 ngàn đồng/kg xà lách. Theo dự đoán của các hộ trồng rau ở Xuân Đồng, ngày 28-29 tết sẽ bán được nhiều rau nhưng giá không tăng vọt như cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài chậm vụ rau bán tết, các hộ trồng rau ở Xuân Đồng đang phải đối phó với “giặc” cỏ. Nước lũ tràn về từ suối mang theo bạt ngàn hạt cỏ vào các nhà vườn. Đất vườn màu mỡ, nhiều chất dinh dưỡng nên cỏ sinh sôi mạnh. Bà Liên thở dài: “Phải 3 tháng nhổ tích cực mới hết những lớp cỏ mọc dày trong vườn. Nếu không nhổ sớm cỏ sẽ trổ hoa và rụng thêm hạt tại vườn sẽ rất vất vả cho người trồng rau”. Theo các hộ trồng rau lâu năm tại đây cho biết, tuy cỏ nhiều nhưng phải nhổ bằng tay hoặc nông cụ, tuyệt nhiên không dùng thuốc xịt. Vì phun thuốc diệt cỏ sẽ ảnh hưởng tới đất, sức khỏe người sản xuất và chất lượng rau.
Hy vọng với nguồn thu từ vụ rau sau tết, khoảng giữa tháng 2-2017, sẽ phần nào giúp “niềm vui muộn” của các hộ trồng rau Xuân Đồng được trọn vẹn, ý nghĩa.
Cẩm Thơ (BPO)
