Khi Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và cơ quan chức năng đồng loạt triển khai hoạt động kiểm tra, truy quét hàng giả, hàng nhái, nhiều địa phương trên cả nước đã liên tục phát hiện các vụ tẩu tán hàng giả, hàng bẩn.
Tháo chạy, phi tang
Ngày 13.6, người dân phát hiện hàng trăm gói kẹo và đồ chơi trẻ em còn nguyên bao bì, tem nhãn, bị vứt bỏ trong nhiều bao tải tại các bãi rác tự phát dọc đường Trường Sa, xã Ia Kênh, TP.Pleiku (Gia Lai). Khi lực lượng chức năng xã Ia Kênh đến kiểm tra đã ghi nhận tại nhiều điểm dọc tuyến đường Trường Sa xuất hiện các bao tải lớn, bên trong chứa nhiều loại kẹo vị bạc hà, quế, sữa bò… cùng đồ chơi nhựa thường thấy trước cổng trường học. Bao bì kẹo in tiếng Việt, tiếng Anh còn đồ chơi chủ yếu có nhãn mác ghi bằng tiếng Trung Quốc. Phần lớn các sản phẩm còn mới, nguyên tem, chưa có dấu hiệu bị bóc mở. Theo đại diện Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Gia Lai, số hàng hóa bị vứt bỏ có thể là hàng giả, kém chất lượng hoặc đã hết hạn sử dụng, bị các đại lý vứt bỏ nhằm né tránh kiểm tra.

Lực lượng quản lý thị trường bắt giữ mỹ phẩm không có hóa đơn chứng từ
Trước đó, vào ngày 10.6, tại bãi rác thuộc KCN La Phù (xã La Phù, H.Hoài Đức, Hà Nội), người dân cũng phát hiện tình trạng nhiều sản phẩm bánh kẹo được đổ thành đống, cao hàng mét, đa phần đều có chữ Trung Quốc bên ngoài bao bì. Cùng thời điểm, từ tin báo của người dân, lực lượng chức năng Q.Liên Chiểu (TP.Đà Nẵng) ghi nhận số lượng lớn thuốc Cetecocenzitax và vỏ chai thuốc không có nhãn mác vứt bỏ ở khu vực bãi rác tự phát trên đường Xuân Thiều 21, gần đường Nguyễn Tất Thành, P.Hòa Hiệp Nam. Các sản phẩm bị vứt bỏ được ghi nhận gồm thuốc Cetece Cenzitax Cinarizin 25 mg, ghi nguồn gốc sản xuất là USA Marketed by Ceteco pharma USA, còn hạn sử dụng đến tháng 8.2026. Nhiều người khi nhìn thấy nhãn hiệu đã nhận ra Cenzitax thuộc nhóm kháng histamin nhằm giảm say tàu xe, rối loạn tiền đình với các triệu chứng chóng mặt, ù tai, buồn nôn…, đã khá quen thuộc khi bán ra nhiều trên thị trường.
Tương tự, ngày 6.6, trên địa bàn xã Phong Phú, H.Bình Chánh (TP.HCM) đã phát hiện nhiều hộp thuốc và thực phẩm chức năng được đổ bỏ tại bãi đất trống trên đường Nguyễn Văn Linh. Tại hiện trường, lực lượng chức năng ghi nhận có 5 địa điểm vứt thuốc, thực phẩm chức năng dành cho người lớn và trẻ em. Cụ thể, tại vị trí số 1, thu giữ hơn 1.500 hộp và hàng ngàn vỉ sản phẩm như Alphavit, Phanvita Plus, Trivit Font, Vitamin C, Siro yến sào sữa non, Jollivit, Ginkgo Biloba, Brain Care Vitagold… Tại vị trí số 2, thu giữ trên 2.400 hộp thực phẩm chức năng như Homtamin Ginseng, Natto Best, Entero Bifina, Appha 3B, Anphavit, Cevinton Forte… Tại các vị trí khác thu giữ hơn 300 hộp sản phẩm chức năng, chủ yếu là Jollivit, Alphavit, Sâm nhung bổ thận, Viên tiêu, Phavita Plus, Evita 400, Rosa sáng đẹp da… Nhiều sản phẩm được ghi có thành phần chiết xuất từ tổ yến, sâm, nhung hươu, chùm ngây, nhập khẩu nguyên liệu từ Mỹ, sản xuất tại Hà Nội, Thanh Hóa…
Có thể thấy đang diễn ra một cuộc tẩu tán, phi tang hàng giả, hàng kém chất lượng có quy mô rất lớn. Song song đó, trong bối cảnh nhiều hộ kinh doanh đóng cửa vì lo ngại cơ quan quản lý kiểm tra hàng hóa không có hóa đơn đầu vào, không truy xuất nguồn gốc, thì chất lượng của các hàng hóa này như thế nào đang là câu hỏi gây lo lắng cho người dân. Trao đổi với PV Thanh Niên, một chuyên gia trong lĩnh vực quản lý thị trường tại TP.HCM nhận định: “Tình trạng làm ăn chụp giật, buôn bán lậu, hàng nhái, hàng kém chất lượng lan tràn không chỉ làm người tiêu dùng thiệt thòi mà còn khiến những người làm ăn tử tế cảm thấy bị đánh đồng, thua thiệt. Suốt mấy chục năm qua, chuyện buôn bán thả nổi khiến việc quản lý thuế thất thoát quá nhiều. Không hóa đơn, không giấy tờ, mọi thứ đều tính bằng miệng. Muốn dẹp tình trạng này thì trước hết phải tạo điều kiện để người dân có thể xuất hóa đơn dễ dàng”.

Nhiều loại thực phẩm chức năng, sữa cho trẻ em… bị vứt bỏ phi tang khi cơ quan chức năng thực hiện chiến dịch kiểm tra đồng loạt
Hiện nay tại các chợ truyền thống, nhiều tiểu thương đang kiến nghị nên du di nhẹ tay để xử lý hàng tồn, cũng như nhiều doanh nghiệp tìm đủ lý do để tránh né, xử lý những lô hàng không nguồn gốc xuất xứ. Theo ông Phạm Hữu Duy, một chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế, hiện có nhiều ý kiến cho rằng cơ quan chức năng làm gắt quá thì tiểu thương, doanh nghiệp đóng cửa, thất nghiệp, thiệt hại rất lớn. Nhưng nếu cứ để mọi thứ diễn ra như lâu nay, thì không chỉ người tiêu dùng chịu thiệt, mà chính các tiểu thương tử tế cũng bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh không lành mạnh. Làm ăn đàng hoàng nhưng không sống nổi vì xung quanh toàn hàng nhái giá rẻ thì ai còn muốn làm đúng?
Trao đổi với PV Thanh Niên chiều 13.6, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (nguyên Trưởng khoa Tài chính quốc tế, Học viện Tài chính) nói thẳng: Không nên nhẹ tay trong trường hợp xử lý hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Đối với luật pháp thì phải nghiêm minh và dứt khoát. Thị trường không thể để ai muốn làm sao thì làm, phải có chuẩn mực, có quản lý, có minh bạch. Luật pháp nghiêm thì doanh nghiệp, tiểu thương sẽ phải tự điều chỉnh và tiến dần tới chuyên nghiệp hơn. Nếu chúng ta không “chịu đau” một lần mà cứ dễ dãi, thỏa hiệp thì sẽ không xây dựng được một thị trường văn minh tiến bộ.
“Dù có cho người bán cơ hội để “hợp thức hóa” hàng tồn kém chất lượng, không chứng từ hóa đơn thì người tiêu dùng, người mua hàng cũng không chấp nhận. Nếu đặt tôi ở vai trò người mua thì tôi không bao giờ mua hàng không rõ nguồn gốc, không hóa đơn chứng từ như thế. Dứt khoát hàng hóa bán trên thị trường phải có xuất xứ nguồn gốc rõ ràng, hàng hóa tồn cũ quá date phải tiêu hủy. Khi cơ quan chức năng bắt đầu mạnh tay truy quét hàng giả, tôi cho rằng dù có gây xáo trộn cho người bán nhưng rất nên làm tới nơi tới chốn. Thà một lần đau để lâu dài môi trường kinh doanh được sạch sẽ”, ông Thịnh nhấn mạnh
Đại diện Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM cũng chia sẻ quan điểm: “Hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ là một trong những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và môi trường kinh doanh. Sự xuất hiện tràn lan của hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ khiến người tiêu dùng mất niềm tin vào chất lượng sản phẩm trên thị trường. Họ khó phân biệt giữa hàng thật và hàng giả, dẫn đến tâm lý nghi ngờ, e ngại khi mua sắm, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chân chính. Việc tiêu thụ hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ làm giảm doanh thu của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hợp pháp. Đồng thời, khuyến khích các hành vi gian lận thương mại, cạnh tranh không công bằng và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, gây thiệt hại cho nền kinh tế và xã hội. Hiện nay có tình trạng tẩu tán, tự tiêu hủy, phi tang hàng hóa không có chứng từ, nguồn gốc để tránh bị kiểm tra, nhiều khu trung tâm thương mại, chợ truyền thống đóng cửa vì sợ bị phát hiện không có chứng từ hợp pháp. Cơ quan quản lý rất chia sẻ khó khăn của tiểu thương kinh doanh tại các chợ truyền thống nhưng hành vi bán hàng không có chứng từ hợp pháp là vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý hành chính”.
Theo Thanh Niên