Trong khi các công ty sữa khác vẫn đang mua sữa với giá ở mức 11.000 – 14.000 đồng/kg trên địa bàn miền Bắc thì ròng rã 1 năm nay, các hộ chăn nuôi bò sữa ở huyện Ba Vì – Hà Nội vốn là địa bàn thu gom đã thuộc về hợp đồng tiêu thụ của Công ty cổ phần Sữa quốc tế (IDP – đóng trên địa bàn Hà Nội) lại chỉ bán được giá 8.000 – 9.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp ép nông dân thái quá
Nhắc đến Ba Vì lâu nay người ta đều biết tới thương hiệu và truyền thống nuôi bò sữa nổi tiếng cả nước nhưng khoảng 1 năm trở lại đây, nông dân Ba Vì tỏ ra ngao ngán, nhiều gia đình đang rao bán bò vì không còn muốn nuôi nữa. Tại xã Vân Hòa (Ba Vì), một trong những địa bàn nuôi nhiều bò sữa nhất, mấy ngày nay trở nên xôn xao vì sữa vắt ra bị nhà máy ép giá thu mua thấp quá. Chị Bùi Thị Phú ở thôn Bặn, xã Vân Hòa bức xúc, nhà tôi nuôi 7 con bò sữa đã nhiều năm nay và đã ký hợp đồng với IDP, mỗi ngày cung cấp cho trạm thu mua của công ty này 150kg sữa. Nuôi bò sữa rất vất vả, từ chăm sóc bò đến vắt sữa, vậy mà giá thu mua của công ty lại thấp hơn cả chính giá sàn đã từng cam kết.
Nông dân nuôi bò sữa ở huyện Ba Vì – Hà Nội đang khổ sở vì phải bán sữa với giá quá thấp so với giá sàn
Giá sàn mà IDP đưa ra là 10.200 đồng/kg sữa nhưng khoảng hơn 1 năm nay, nông dân chỉ bán được giá 8.000 – 9.500 đồng/kg. IDP có nhiều lý do để nêu ra cũng như biện minh cho việc chỉ thu mua giá sữa thấp, như chất lượng sữa không đảm bảo, có chứa vi sinh. Chị Phú than thở: “Công ty nói vậy biết vậy chứ tôi cũng chẳng biết vi sinh là cái gì, kết quả kiểm tra ở đâu”. Theo mô tả của nhiều chủ hộ nuôi bò sữa tại Vân Hòa, mỗi ngày các chủ trại có 2 lần vắt và đem sữa ra các trạm thu mua để trạm lấy mẫu đem đi phân tích, nhưng 2 – 3 ngày sau thì mới “trả lời kết quả” rằng sữa không đạt… Mỗi lần như vậy thì 15 ngày kế tiếp sữa sẽ bị tính giá thấp. Họ đưa ra lý do thì nông dân cũng đành chịu vì không biết khiếu nại thế nào, gửi ai? Khiếu nại với các trạm cân thì cũng chẳng đến được tận nhà máy.
Đoạn tuyệt với bò
Giá bị ép thái quá khiến bà con thua lỗ nặng. Ông Nguyễn Văn Bình ở thôn Bặn, cùng xã Vân Hòa, còn cho biết có thời điểm nửa đầu tháng 9-2016, giá sữa thu mua mà IDP trả cho bà con chỉ có 6.654 đồng/kg. Quá bức xúc vì việc giá thu gom sữa liên tục giảm, ông Nguyễn Văn Bình đã bán toàn bộ đàn bò sữa gồm 4 con bò cao sản với tổng số tiền là 130 triệu đồng (trong khi giá đầu tư 1 con bò sữa là 60 – 70 triệu đồng), chấp nhận thua lỗ nặng còn hơn phải ngậm ngùi bán giá sữa rẻ, thua lỗ mỏi mòn. Tất cả đồ nghề như máy vắt, máy thái cỏ… ông cũng bán với giá đồng nát.
Điều trớ trêu là trong khi giá thu mua sữa cực bèo và bất công thì chính các trạm thu mua sữa lại bán cám bò cho bà con với giá “cắt cổ”, đắt hơn giá thị trường 30.000 – 40.000 đồng/bao. Cụ thể, 1 bao cám loại 20kg cho bò, giá bán ở các đại lý là 280.000 đồng/bao thì các trạm thu gom sữa bán cho nông dân từ 315.000 – 320.000 đồng/bao. Chắc sẽ có người hỏi tại sao không ra bên ngoài mà mua cám giá 280.000 đồng/bao? Nhưng bà con bảo, nếu không mua cám của các trạm thu gom sữa thì giá thu gom sữa sẽ còn giảm nữa. Vì vậy đã hình thành một thứ luật bất thành văn là buộc phải mua cám của trạm thu mua sữa bò.
Ông Nguyễn Duy Ước, Phó Chủ tịch UBND xã Vân Hòa xác nhận, IDP thu mua sữa của bà con nông dân trên địa bàn xã với giá thấp diễn ra từ giữa cuối năm 2014 và ngày càng giảm. Do giá quá rẻ, trung bình chỉ còn 9.000 đồng/kg nên nhiều hộ chăn nuôi bị lỗ đã phải bán đàn bò sữa, tìm nghề khác. Bản thân gia đình ông Phó Chủ tịch xã Vân Hòa cũng đã phải bán đi đàn bò sữa vì giá thu mua xuống thấp, chăn nuôi không có lợi nhuận.
Khi được hỏi về tình trạng giá thu mua của IDP quá thấp khiến nông dân phản ứng và bức xúc, ông Lê Tiến Dũng, Phó Tổng Giám đốc IDP phân trần, từ cuối năm 2015 do thị trường cạnh tranh nên công ty đã phải giảm 20% giá thành các sản phẩm bán ra để tăng đầu ra, đồng thời cũng phải giảm giá thu mua sữa nguyên liệu của người dân. “Hiện giờ công ty chúng tôi hoạt động không có lãi nhưng vẫn phải tái đầu tư để thúc đẩy sản xuất” – ông Lê Tiến Dũng nói. Lãnh đạo IDP tha thiết “Mong nông dân hiểu, chia sẻ khó khăn với công ty, khi nào thị trường tốt hơn thì công ty sẽ tăng giá thu mua”. Tuy nhiên, nhiều nông dân không chấp thuận và vẫn đang thanh lý dần đàn bò sữa, bởi họ phải có lợi nhuận mới tồn tại được và cảm thấy quá nghịch lý khi vẫn có những công ty thu mua sữa ở mức có thể chấp nhận.
PHÚC HẬU
