Chất lượng VNEN cao hơn phương pháp hiện hành

Bản chất của mô hình VNEN tại Việt Nam không phải là một “chương trình mới” mà là một phương thức giáo dục lấy hoạt động học của học sinh làm trung tâm thể hiện qua cách thức tổ chức lớp học và phương pháp dạy và học mới. Mô hình VNEN vẫn tổ chức dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông được ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGD ĐT ngày 5/5/2006 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.

Để triển khai mô hình VNEN một cách có hiệu quả đòi hỏi các trường chuẩn bị đầy đủ điều kiện về năng lực đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, tài liệu dạy học, điều kiện tối thiểu về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, sĩ số học sinh/lớp, sự đồng thuận của cha mẹ học sinh và cộng đồng, đặc biệt là phải triển khai trên tinh thần tự nguyện.

Tại tỉnh Bình Phước mô hình VNEN được triển khai thực hiện khá tốt ở một số địa phương. Nhiều trường tiểu học đã có sự chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đội ngũ giáo viên thường xuyên được tập huấn nên có năng lực tổ chức các hoạt động, các trường cũng đã làm tốt công tác tuyên truyền, được sự đồng tình ủng hộ của cha mẹ học sinh, cộng đồng và chính quyền địa phương nên chất lượng giáo dục có sự chuyển biến rõ rệt đã góp phần đưa chất lượng giáo dục tiểu học ở Bình Phước cao hơn với mặt bằng chung cả nước và các tỉnh trong khu vực, điều mà những năm học trước chưa đạt được.

Về kết quả giáo dục đối chứng ở năm học 2016-2017 cho thấy, chất lượng học sinh ở các lớp VNEN cũng cao hơn so với dạy học theo phương pháp hiện hành. Tỷ lệ học sinh học theo mô hình VNEN hoàn thành lớp học, cấp học là 99,89%. Trong khi đó tỷ lệ học sinh học theo phương pháp hiện hành hoàn thành lớp học, cấp học đạt 99,02%, thấp hơn mô hình VNEN 0,87%.

Tuy nhiên trong thời gian qua, có một số tỉnh ban đầu xét chọn các điều kiện triển khai mô hình VNEN không đảm bảo, quá trình triển khai nóng vội, công tác tuyên truyền, thay đổi nhận thức về mô hình trường học mới còn một số hạn chế, một số cán bộ quản lý giáo dục ở tiểu học nhận thức chưa đầy đủ về mô hình VNEN nên còn cứng nhắc, chưa linh hoạt. Cá biệt có những nơi chưa chuẩn bị kỹ lưỡng các điều kiện triển khai mô hình VNEN, chưa khảo sát cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh đã triển khai đồng loạt, triển khai đại trà nên kết quả chưa tốt, điều đó khiến dư luận xã hội lên án mạnh mẽ về mô hình VNEN tác động làm ảnh hưởng đến tỉnh Bình Phước, khiến cho một bộ phận cán bộ, quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh hoang mang, lo lắng về mô hình.

Quan điểm chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo về mô hình VNEN là tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Mô hình này trên tinh thần tự nguyện (không bắt buộc) và có sự đồng thuận cao của phụ huynh học sinh, có sự thống nhất chủ trương của UBND các huyện, thị xã. Mô hình VNEN chỉ tổ chức ở những nơi có đủ điều kiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học, năng lực đội ngũ giáo viên, sĩ số học sinh/lớp, không chạy theo số lượng mà phải đảm bảo chất lượng, đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền tạo sự đồng thuận cao của xã hội, của phụ huynh học sinh đối với chủ trương triển khai mô hình VNEN. Không tổ chức triển khai mô hình VNEN ở các trường khi chưa đảm bảo các điều kiện trên.

Để thực hiện quan điểm chỉ đạo trên trong năm học 2017-2018, ngày 15/5, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ban hành công văn về khảo sát, lấy ý kiến phụ huynh học sinh thực hiện chương trình VNEN năm học 2017-2018, yêu cầu các trường tiểu học đã triển khai dạy học theo mô hình VNEN năm học 2016-2017 tổ chức họp phụ huynh học sinh trước khi làm lễ tổng kết (năm học 2016-2017) để khảo sát bằng phiếu và lấy ý kiến của từng phụ huynh học sinh (đảm bảo 100% phụ huynh học sinh được khảo sát) về việc có chấp thuận cho con em học theo mô hình năm học 2017-2018 hay không.

Giờ học của học sinh Trường Tiểu học Tân Bình B, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước theo mô hình VNEN

Các trường thống kê, tổng hợp ý kiến của phụ huynh học sinh về việc thực hiện mô hình VNEN trong năm học 2017-2018, phòng giáo dục và đào tạo tổng hợp ý kiến khảo sát, lấy ý kiến phụ huynh học sinh việc thực hiện mô hình VNEN, các phương án tổ chức dạy học theo mô hình VNEN năm học 2017-2018 của các trường, tham mưu với UBND huyện, thị xã các phương án dạy học của các trường và đề nghị UBND các huyện, thị xã phê duyệt.

Kế đến ngày 15/8, Sở Giáo dục và Đào tào tiếp tục ban hành công văn về việc rà soát, đảm bảo các điều kiện thực hiện mô hình VNEN, yêu cầu phòng giáo dục và đào tạo các trường tiểu học rà soát, đánh giá tình hình triển khai mô hình. Việc rà soát, đánh giá căn cứ vào các điều kiện tối thiểu để triển khai mô hình VNEN và chỉ triển khai mô hình này ở những trường đảm bảo các điều kiện trên. Đối với các trường chưa đủ điều kiện thì chưa áp dụng hoàn toàn mô hình để tiếp tục chuẩn bị, trước mắt lựa chọn một số thành tố của mô hình để bổ sung vào đổi mới phương thức giáo dục đang thực hiện, có giải pháp phù hợp để học sinh có nguyện vọng được tiếp tục học theo phương thức dạy học mới.

Chính sự chỉ đạo quyết liệt của Sở Giáo dục và Đào tạo, một số trường không đảm bảo các điều kiện trên, không được sự đồng thuận của phụ huynh học sinh và không được sự chấp thuận về mặt chủ trương thực hiện mô hình VNEN của UBND các huyện, thị xã thì không thực hiện, nên số trường triển khai mô hình VNEN có giảm so với năm học 2016-2017. Tuy nhiên, điều đó không ảnh hưởng tới giá trị của mô hình cũng như không ảnh hưởng đến quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Sở Giáo dục và Đào tạo về triển khai mô hình VNEN.