Thu hồi đất vô lý, dân kiện chính quyền ra tòa: Những quyết định “quên” quyền lợi của dân?

Mảnh đất sử dụng ổn định và đã được giao cho gia đình từ năm 1989, ông Phúc bỗng dưng nhận được những kết luận Thanh tra quá trình sử dụng đất. Sau đó, hơn 5.000m2 đất được đưa vào diện thu hồi mà chính chủ sở hữu không biết, ông buộc phải khởi kiện chính Chủ tịch tỉnh ra tòa để đòi lại quyền lợi hợp pháp của mình.

Công an tỉnh “xét” thật – giả của Quyết định giao đất

Năm 2005, tuyến đê sông Lam được hoàn thành, mảnh đất của gia đình ông Phúc sử dụng vốn đã được cải tạo qua nhiều năm tháng tăng giá trị hơn trước rất nhiều. Nay tuyến đê sông Lam chạy qua bên cạnh, mảnh đất mà trước đây mọi người vẫn bảo ông khai hoang là “hâm”, là phi lý… thì nay nó lại có giá.

Cũng từ đó, gia đình ông Phúc tiếp tục sản xuất, sinh sống trên mảnh đất của mình mà không có bất kỳ tranh chấp nào. Trong đó bao gồm hơn 5.000m2 ao thả cá và hơn 1.800m2 đất ở, đất vườn liền kề.

“Không hiểu sao khi đó có người tố cáo cái gì liên quan đến quản lý đất đai là chính quyền nhốn nháo lên. Không chỉ riêng gì gia đình tôi mà còn hơn 100 trường hợp khác trên địa bàn thị trấn Nam Đàn cũng bị ảnh hưởng. Rồi công an họ về và thu Quyết định cấp đất của gia đình tôi vì nghi bị làm giả. Nhưng sau đó họ kết luận Quyết định trên là thật nên bàn giao lại cho gia đình quản lý. Đồng thời hướng dẫn gia đình tôi làm thủ tục để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, khi chưa kịp làm thì … chính quyền địa phương trở mặt”, vợ ông Phúc nhớ lại.

Tháng 1/2008, liên quan đến quá trình giải quyết đơn thư, Phòng Cảnh sát kinh tế công an tỉnh Nghệ An đã lập biên bản thu giữ tài liệu gồm: 1 tờ quyết định của UBND huyện Nam Đàn về việc giao đất khu dân cư cho nhân dân làm nhà ở ngày 30/10/1989, cấp cho ông Nguyễn Tân Phúc sử dụng 7.750m2 đất hoang hóa, thời hạn sử dụng lâu dài.

Sau khi thẩm tra xác minh, phía Công an tỉnh Nghệ An xác định giấy tờ trên là thật không có dấu hiệu làm giả. Ngày 13/5/2009, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Nghệ An tiếp hành giao trả tài liệu trên dưới sự chứng kiến của cá nhân ông Nguyễn Tân Phúc. Người nhận là ông Nguyễn Thành Lâm – Trưởng phòng TN&MT UBND huyện Nam Đàn (thời điểm trên). Trong biên bản này ghi rõ: Để phục vụ việc giải quyết cấp đất cho ông Phúc, chúng tôi giao trả Quyết định cấp đất nói trên cho Phòng TN&MT do ông Nguyễn Thành Lâm nhận lại.

“Lúc đó, nói công an tỉnh là chúng tôi cũng sợ, nhưng mình chẳng làm gì sai, đất được cấp đúng theo quy định. Chúng tôi sử dụng ổn định, chẳng phải làm giả giấy tờ gì nên vợ chồng cũng yên tâm. Phía công an tỉnh cũng về đây “nằm vùng” trong thời gian dài họ xác minh, rồi gọi vợ chồng tôi lên để xét rõ về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất…”, sau đó họ đã trả lại Quyết định giao đất để chính quyền địa phương phục vụ quá trình làm giấy cấp đất cho gia đình chúng tôi.

Những Quyết định “quên” quyền lợi của dân

Trong quá trình chờ chính quyền địa phương làm thủ tục cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình mình thì đột nhiên vào năm 2010 ông Nguyễn Tân Phúc nhận được Quyết định số 1062/QĐ-UBND-KT về xử lý báo cáo, kết luận thanh tra việc sử dụng đất của gia đình ông Nguyễn Tân Phúc.

Quyết định này nêu rõ: Thu hồi, hủy bỏ Quyết định không số ngày 30/10/1989 của UBND huyện Nam Đàn về việc giao cho ông Nguyễn Tân Phúc được quyền sử dụng 7.750m2 đất hoang tại khu vực phía đông sân vận động… Lý do thu hồi và hủy bỏ Quyết định nói trên là giao đất không có cơ sở pháp lý. Đồng thời thu hồi phần diện tích 5.357m2 đất ao mà hiện nay, gia đình ông Nguyễn Tân Phúc đang nuôi cá.

Lý do thu hồi là thuê đất không đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai. Đồng thời giao Phòng TN&MT huyện Nam Đàn tham mưu UBND huyện thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tài sản mà gia đình ông Nguyễn Tân Phúc đã đầu tư trên diện tích mặt nước là 5.357m2. Công nhận phần diện tích đất ở, đất vườn liền kề mà gia đình ông Phúc đang sử dụng là 1.378m2.

Quyết định số 1062, đã “xẻ” mảnh đất của gia đình ông Nguyễn Tân Phúc ra làm 2. Trong đó phần diện tích 5.357m2 mà ông đang nuôi cá bị thu hồi và không được đền bù về đất. Qúa bức xúc ông buộc phải làm đơn khiếu nại Quyết định trên, mong đòi lại quyền lợi hợp pháp của mình. Cũng bắt đầu từ thời điểm này, công cuộc “đội đơn” đi đòi công lý của của ông Phúc bắt đầu với biết bao vất vả.

“Tôi không thể hiểu nổi khi Phòng cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Nghệ An đã vào cuộc điều tra và đã trả lại Quyết định cấp đất cho gia đình chúng tôi vào năm 1989. Khi cơ quan điều tra trả lại là để phục vụ quá trình làm thủ tục cấp đất mới. Thế nhưng huyện Nam Đàn lại ban hành Quyết định số 1062 yêu cầu hủy Quyết định trên. Tách phần đất nhà tôi ra làm 2, trong đó 5.357m2 đất không được hưởng bất kỳ quyền lợi nào. Tôi thấy việc làm của UBND huyện Nam Đàn hoàn toàn sai pháp luật”, ông Phúc bức xúc.

Chỉ công nhận hơn 1.800m2 đất

Tiếp nhận đơn thư của ông Phúc, UBND huyện Nam Đàn nhiều lần thành lập đoàn kiểm tra, thanh tra … để giải quyết vụ việc. Thậm chí một “Hội đồng tư vấn” được thành lập với để thẩm tra về quá trình sử dụng đất. Trong quyết định số 2697/QĐ-UBND.KT năm 20011, về việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Tân Phúc nêu rõ:

“Công nhận quyền sử dụng đất ở, đất nông nghiệp liền kề đất ở mà gia đình ông Nguyễn Tân Phúc đang quản lý sử dụng với diện tích là 1.840m2 tại thửa số 211, tờ bản đồ số 10, năm 1998 của UBND thị trấn Nam Đàn. Thu hồi 5.042m2 đất ao cá, giao Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng dự án cống Ba Ra Nam Đàn 2, lập phương án hỗ trợ công khai hoang, cải tạo diện tích 5.042m2 đất ao, và hỗ trợ, bồi thường tài sản mà gia đình ông Nguyễn Tân Phúc đã đầu tư trên diện tích mặt nước”.

Sau Quyết định này, Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng dự án cống Nam Đàn 2 đã có tờ trình số 26/TTr-HĐGPMT năm 2013 về việc xin thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ cho gia đình ông Phúc. Trong đó tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ gần 260 triệu đồng. Cụ thể phần phần bồi thường công trình, vật kiến trúc gần 150 triệu, phần hỗ trợ công đào đắp ao là hơn 63 triệu đồng, bồi thường diện tích nuôi cá là 40 triệu đồng… Tờ trình này được UBND huyện Nam Đàn phê duyệt bằng Quyết định số 3295/QĐ-UBND năm 2013.

Tháng 6/2014, UBND huyện Nam Đàn lại ban hành Quyết định số 3345/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư liên quan đến việc thu hồi diện tích nói trên của gia đình ông Nguyễn Tân Phúc.

Trong Quyết định này thì số tiền được tăng lên với tổng kinh kinh phí gần 270 triệu đồng (tăng hơn 9 triệu đồng). Lý do thu hồi được chuyển từ làm bãi thải cho dự án cống Nam Đàn 2 chuyển sang dự án xây dựng công trình san lấp, cải tạo hệ thống mương thoát nước khu vực phía sau cơ quan Huyện ủy, di dời sân vận động thị trấn.

Không chấp nhận phương án bồi thường trên, nên gia đình ông Phúc không nhận số tiền đó. Trái lại, ông Phúc đã làm đơn gửi UBND tỉnh Nghệ An khiếu nại đòi quyền lợi hợp pháp của mình liên quan đến diện tích đất 5.042m2 bị thu hồi một cách vô lý. Tuy nhiên, khi vụ việc đang được UBND tỉnh Nghệ An giải quyết thì không hiểu sao UBND huyện Nam Đàn “bất ngờ” ra nhiều văn bản liên quan để bảo vệ thi công, tiến hành san lấp phần diện tích đất trên của gia đình ông Phúc. Kéo theo đó, một số công trình kiến trúc, tài sản trên đất đã bị phá hủy, hiện trạng mảnh đất bị thay đổi.

Và không lâu sau đó, vụ việc đã được UBND tỉnh “đẩy” về cho UBND huyện Nam Đàn giải quyết. Cũng như lần trước, lần này gia đình ông Phúc được hỗ trợ thêm hơn 25 triệu đồng.

“Gia đình tôi khiếu nại là liên quan đến quyền lợi hợp pháp về đất đai, nhưng chính quyền lại giải quyết đến tài sản, công trình, vật kiến trúc trên đất… Như vậy, dù có tăng thêm tiền nhiều lần nữa chúng tôi vẫn không thể đồng ý. Hiện chính quyền đã phá hủy hiện trạng đất, công trình kiến trúc liên quan như vậy là vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật”, ông Phúc trình bày.

Tất cả những kết luận giải quyết đơn thư khiếu nại trên đều nêu lý do, phần diện tích đất trên thuộc quyền quản lý của HTX Đồng Tiến. Sau khi HTX này giải thể thì đất thuộc quyền quản lý của UBND thị trấn.

“Gia đình tôi không thuê đất của HTX Đồng Tiến. Việc tôi ký hợp đồng với HTX Đồng Tiến thời đó chỉ là hợp đồng kinh tế trong quá trình bơm nước. HTX Đồng Tiến không có quyền quản lý diện tích đất nói trên, UBND huyện Nam Đàn cũng không có bất kỳ Quyết định nào giao thửa đất này cho HTX quản lý. Chính gia đình tôi mới là người được UBND huyện Nam Đàn giao đất thông qua Quyết định năm 1989”, ông Phúc bức xúc.

Đến tháng 1 năm 2016, UBND tỉnh Nghệ An mới ban hành Quyết định số 92/QĐ-UBND.KT của Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ AN về việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Tân Phúc. Quyết định này vẫn giữ nguyên những Quyết định trước đó của UBND huyện Nam Đàn…

Còn nữa…

Theo Dân Trí