Nếu như những tiêu chí “Gia đình văn hóa” được đánh giá đúng, thì từng thành viên của gia đình chắc chắn phải là những thành viên mẫu mực của xã hội.
Cứ dịp cuối năm, “đến hẹn lại lên” các tổ dân phố lại đi phát một tờ khai, các gia đình tự khai vào đó theo các tiêu chí đánh giá “Gia đình văn hóa.” Sau khi nộp đi, đâu như chục ngày nửa tháng, nhà nào cũng được cấp một giấy chứng nhận in đẹp như một tấm bằng khen. Như nhà tôi thì nó được để một xấp trong tủ, chẳng bao giờ treo lên cả, vì… chán.
Năm nào cũng như năm nào, cùng một nội dung lấy thông tin và tất cả các nhà đều được phát đồng loạt. Thường thì chỉ có những nhà gia đình có người phạm pháp thì mới không được phát tờ khai, còn lại kể cả vợ chồng cãi cọ đánh chửi nhau thường xuyên hay vẫn vứt rác ra đường, nay vì thành tích của địa phương nên cũng “được” Gia đình văn hóa tất.
Mỗi năm, nhận tờ khai điền thông tin, trong lòng tôi lại dấy lên những băn khoăn, rằng trên toàn đất nước chúng ta như thế có rất, rất nhiều “Gia đình văn hóa,” tức là rất nhiều “tế bào của xã hội” được công nhận là “có văn hóa.” Thế mà chỉ cần bước chân ra đường là có thể gặp những hành vi có thể coi là xấu xí của người Việt, mà nổi lên là sự ích kỷ, tham lam. Trên cả nước, chắc chỉ có Đà Nẵng là quý trọng “tỷ lệ Gia đình văn hóa thấp nhất nước” và coi đó là con số thực chất. Ngay ông Nguyễn Hữu Chiến, Phó giám đốc Sở VH-TT-DL Đà Nẵng, cũng thẳng thắn rằng việc dễ dãi trong công nhận Gia đình văn hóa dễ dẫn đến coi thường danh hiệu.
Bất cứ ai cũng có thể gặp tai nạn vì một cú tạt đầu vô trách nhiệm của một “tay lái lụa” muốn vượt trước hoặc người nào đó vượt đèn đỏ vì muốn tham lam cho bản thân một vài giây.
Cứ thỉnh thoảng chúng ta lại gặp những tin tức, nào là đổ xô vào “hôi” bia ở Đồng Nai, nào là “hôi” của từ chiếc xe tải cháy… hay gần đây nhất là hình ảnh những người xông vào xẻ thịt con trâu chết tai nạn ngay trên mặt đường.
 |
| Cảnh “hôi” bia trước sự bất lực của tài xế ở Đồng Nai mấy năm trước. Ảnh: Kênh 14 |
Tôi nhớ cách đây mấy năm, người bạn công tác trên huyện ở miền núi phía Bắc kể, buổi chiều khi làm đường, công nhân phát hiện một ghềnh đá trong đá có chứa vàng. Chỉ trong một đêm cái ghềnh đá rộng sâu mấy chục mét, dài đến 300 mét bị dân địa phương và cả những vùng lân cận đổ ra đào bay mất, sáng hôm sau để lại một con mương cạn trong sự bất lực của chính quyền.
Câu chuyện “hôi” thịt trâu y hệt vậy, chỉ khác là thay vì đào vàng thì người ta cướp thịt trâu.
Cũng chỉ vài ngày trước, xem những đoạn video chia sẻ trên mạng về cảnh “xếp hàng” mua vé trận bán kết lượt về AFF Cup giữa ĐT Việt Nam và Indonesia ở Mỹ Đình mà nản. Một đám đông hỗn loạn, đè lên nhau và gây sức ép lên lực lượng cảnh sát cơ động làm nhiệm vụ. Chúng ta tự hỏi tại sao không thể xếp hàng mua vé một cách trật tự được mà cứ hễ đụng vào các sự kiện “hot” thì người Việt Nam lại trở nên náo loạn đến vậy?
 |
| Cảnh chen lấn đến nghẹt thở trong ngày mở bán vé xem ĐTVN – Indonesia. Ảnh: Song Ngư |
Và sau trận đấu, thật xấu hổ khi nghe tin đội bạn phải cố thủ trong vòng vây cảnh sát bảo vệ vì ô tô bị ném vỡ kính xe. Có bao nhiêu cổ động viên như thế có giấy chứng nhận “Gia đình văn hóa” treo ở nhà?
Một trong những tiêu chí “Gia đình văn hóa” là ”Giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; vệ sinh môi trường; nếp sống văn hóa nơi công cộng; bảo vệ di tích lịch sử văn hóa, cảnh quan của địa phương; tích cực tham gia các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.” Đọc tiêu chí đó, nhưng lại chứng kiến người Việt ngày càng thiếu đi cách cư xử văn hóa, chỉ cần có mối lợi, lòng tham nổi lên, sợ mất phần là sẵn sàng… “tham chiến” bất cứ lúc nào, sẽ thấy rõ ràng có một khoảng cách quá lớn giữa thành tích được báo cáo với những gì đang diễn ra trong đời sống hàng ngày.
Nếu như những tiêu chí “Gia đình văn hóa” được đánh giá đúng, thì từng thành viên của gia đình chắc chắn phải là những thành viên mẫu mực của xã hội. Sẽ không có những người mẫu mực trong gia đình nhưng sẵn sàng cư xử thiếu văn hóa, thậm chí xấu xí ngoài xã hội.
Theo: Phúc Lai (vietnamnet.vn)
