Chính danh trên mạng: Tạo thói quen ‘nghĩ bảy lần khi gõ phím’

Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trương thời gian tới tất cả chủ tài khoản mạng xã hội phải định danh 

Tuy nhiên chủ tịch ngân hàng không đồng ý và gửi đơn yêu cầu xử lý chủ tài khoản đến Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông TP Hà Nội.

Sự việc trên lần nữa lại khiến dư luận băn khoăn về văn hóa ứng xử trên mạng xã hội khi mới đây Bộ Thông tin và Truyền thông thông tin về việc sửa đổi, bổ sung quy định về xác thực – định danh tài khoản mạng xã hội.

Tuổi Trẻ trao đổi với các chuyên gia liên quan về vấn đề tác động của văn hóa ứng xử trên mạng khi định danh tài khoản tham gia.

Không tùy tiện “cào” phím

TS Nguyễn Huỳnh Bảo Khánh, trưởng bộ môn tội phạm học, Đại học Luật TP.HCM, cho rằng đời sống trên mạng là một phần tất yếu của đời sống xã hội hiện đại.

Thời gian qua, trên mạng xã hội đã chứng kiến nhiều hành vi ứng xử lệch chuẩn như: giải quyết mâu thuẫn, nói xấu, vu vạ, bôi nhọ, bắt nạt, tấn công nhau…

Những người chủ tài khoản mạng xã hội có thể chính danh hoặc không chính danh nhưng hành vi nói xấu, bôi nhọ vẫn gây ảnh hưởng, thiệt hại không nhỏ cho cá nhân, tổ chức bị nhắc đến.

Đó là chưa kể các KOL, những người nổi tiếng dùng mạng xã hội mà có ứng xử lệch chuẩn thì gây thiệt hại lớn hơn, cho nhiều đối tượng hơn.

Vì vậy, việc định danh tài khoản mạng xã hội có ý nghĩa, hợp lý trong việc tác động đến tâm lý của người sử dụng mạng.

Họ sẽ chấm dứt tâm lý chủ quan rằng mạng xã hội chỉ là ảo, thay vào đó tiết chế hơn trước khi đặt tay lên bàn phím để phát ngôn, nói xấu, tung tin thất thiệt, tấn công… cá nhân, tổ chức khác.

Người dùng mạng cũng sẽ cân nhắc khi chia sẻ, truyền đưa các thông tin, hình ảnh thiếu kiểm chứng, sai trái, vi phạm đạo đức, tiêu chuẩn chung. Từ đó việc định danh tài khoản mạng sẽ hạn chế các ứng xử lệch chuẩn trên mạng và lâu dần hình thành chuẩn mực văn hóa ứng xử.

Tuy nhiên, theo TS Bảo Khánh, chính sách định danh người dùng mạng không hẳn sẽ được nhiều người dân hay nhà mạng đồng thuận.

Thanh lọc người dùng mạng

Việc định danh tài khoản mạng sẽ khiến người dùng có trách nhiệm hơn và lâu dài sẽ tạo ra cộng đồng mạng, xã hội mạng lành mạnh cũng là nhận định của ông Trần Hữu Dũng, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Dịch vụ an toàn thông tin TP.HCM (HISSC).

Một số ứng dụng mạng xã hội phổ biến ở Việt Nam đã có các tiêu chuẩn cộng đồng để kiểm soát nội dung đăng tải. Hoặc nhà mạng cũng có yêu cầu người tham gia phải đáp ứng yêu cầu “chính chủ” tối thiểu như người tham gia phải để tên thật, cung cấp thông tin số điện thoại, email…

Có thể nói mạng xã hội đã tạo ra môi trường tương tác để người dân tự do giải trí, bày tỏ, giao lưu, kết nối, phục vụ kinh doanh, thương mại trên mạng…

Tuy nhiên nhiều người dân, tổ chức đã bị thiệt hại, ảnh hưởng vì các tin đồn, tin giả, lừa đảo, tội phạm công nghệ, thông tin chống phá Nhà nước, vi phạm thuần phong mỹ tục. Cơ quan quản lý nhà nước đã rất vất vả sử dụng các biện pháp ngăn ngừa, xử lý.

Vì vậy việc người dùng mạng phải “chính chủ” là cần thiết. Khi định danh tài khoản mạng xã hội cũng sẽ thanh lọc bớt các mục đích tham gia mạng xã hội nhằm ý đồ xấu, lừa đảo, bất minh…

Nhưng về phía người dân không phải ai cũng thích việc này. Vì vậy, cơ quan quản lý nhà nước cần tuyên truyền tạo sự đồng thuận xã hội.

Theo ông Dũng, quy định xác thực “chính chủ” người dùng mạng sẽ tạo ra hành lang pháp lý cần thiết để người dùng mạng, nhà mạng phải tuân thủ.

“Từ khi thực hiện Luật An ninh mạng chúng ta vẫn chưa ràng buộc các nhà mạng quốc tế phải đặt máy chủ ở Việt Nam, cũng như quản lý cơ sở dữ liệu người dùng cũng khó khả thi.

Nhưng chắc chắn khi có hành lang pháp lý thì về lâu dài chúng ta sẽ có biện pháp quản lý phù hợp và buộc các nhà mạng quốc tế phải tuân thủ. Ngoài ra, cơ quan quản lý cũng nên tính đến việc xác thực – định danh tài khoản mạng xã hội sao cho đơn giản, thuận tiện, bảo mật”, ông Dũng phân tích.