Các nước tôn vinh giáo viên giỏi ra sao?

Tại Mỹ, một trong những ghi nhận danh giá nhất cho giáo viên dạy học xuất sắc là giải thưởng Giáo viên quốc gia của năm, do Hội đồng hiệu trưởng các trường công (CCSSO) – một tổ chức phi lợi nhuận – triển khai. Từ năm 1952 đến nay, mỗi năm giải thưởng dành cho một giáo viên xuất sắc nhất. Tổng thống Mỹ đích thân trao tặng giải thưởng này tại Nhà Trắng.

Vì sự tiến bộ của học sinh

Theo CCSSO, những giáo viên tâm huyết với giáo dục và có cách giảng dạy hay sẽ được đề cử bởi học sinh, đồng nghiệp, hiệu trưởng nơi mình công tác vào vòng bầu chọn cấp tiểu bang. Những thầy cô thắng cuộc sẽ tiếp tục vào vòng liên bang. Một ban giám khảo uy tín gồm các chuyên gia từ nhiều cơ quan, tổ chức giáo dục sẽ cho ý kiến từng hồ sơ để chọn ra bốn thầy cô vào vòng chung kết.

Bốn ứng viên này tiếp tục viết những bài luận, tham gia những cuộc phỏng vấn. Ở đây, ban giám khảo thường chú trọng đến những sáng tạo trong cách giảng dạy, thấy được những phương pháp mới, những cách tiếp cận tích cực với các bài giảng vì sự tiến bộ của học sinh. Từ đó, giáo viên truyền được cảm hứng cho học sinh thế nào và lan tỏa cho cộng đồng bằng các hoạt động ra sao.

Cô Juliana Urtubey – giáo viên ở một trung tâm giáo dục chuyên biệt ở tiểu bang Nevada (Mỹ) – giành giải thưởng Giáo viên quốc gia năm 2021. Phần lớn học sinh trường cô đang dạy là trẻ khuyết tật và gặp khó khăn khi phát triển ngôn ngữ. Hơn nữa, hầu hết các em là con cái của gia đình có gốc gác nói tiếng Tây Ban Nha, nên việc dạy tiếng Mỹ cho các em thêm phần thử thách.

Cô Juliana Urtubey sáng tạo được những cách tiếp cận mới để dạy những học sinh. Cô kết nối với gia đình để đưa lộ trình hình thành ngôn ngữ mới cho từng em. Mối liên kết mạnh mẽ của cô, gia đình và học sinh cùng phương pháp dạy song ngữ đã giúp những đứa trẻ khiếm khuyết ở trường có sự cải thiện rõ rệt về ngôn ngữ.

Nhiều năm qua, giải thưởng Giảng dạy sáng tạo châu Âu được Ủy ban châu Âu triển khai nhằm tôn vinh những thầy cô có nỗ lực thực hành những phương pháp giảng dạy tích cực, hiệu quả. Dự án trao tặng theo bốn hạng mục: giáo dục mầm non, giáo dục tiểu học, giáo dục trung học và đào tạo nghề.

Điều đặc biệt là mỗi năm giải thưởng có một chủ đề riêng. Trong năm 2022, giải thưởng lấy trọng tâm là “Cùng nhau học hỏi, thúc đẩy sự sáng tạo và tính bền vững”. Là một trong 98 người chiến thắng, cô Hulta Ängar – giáo viên ở Borås, Thụy Điển – đã triển khai một dự án nghiên cứu góc nhìn của trẻ em mầm non trong việc thực hành dạy học cá nhân hóa. Từ kết quả nghiên cứu, cô điều chỉnh cách dạy sao cho có thể dễ dàng nhận thấy và nuôi dưỡng tiềm năng của học sinh ngay từ nhỏ.

Đóng góp cho cộng đồng

Hằng năm, Chính phủ Canada tổ chức giải thưởng Giảng dạy xuất sắc. Các thầy cô nhận giải sẽ cam kết giúp học sinh đạt được kiến thức và kỹ năng cần thiết để thành công trong tương lai. Giáo viên, nhà quản lý thuộc khối công lập hay tư thục đều có thể tham gia.

Thầy cô được vinh danh giáo viên dạy giỏi sẽ phải đóng góp cho cộng đồng sau khi nhận giải. Họ sẽ phải tham gia những buổi chia sẻ về chương trình giảng dạy, những buổi hướng dẫn cho các giáo viên không có điều kiện, giáo viên yếu thế. Họ có trách nhiệm góp ý cho các trường, cho ngành giáo dục và cho các nhà làm chính sách về những vấn đề liên quan đến phát triển giáo dục.

Có khả năng hoàn thành những nhiệm vụ sau khi “đăng quang” cũng là một tiêu chí để CCSSO chọn Giáo viên quốc gia của năm ở Mỹ. Trong một năm kể từ khi nhận giải, giáo viên sẽ tạm gác lại nhiệm vụ giảng dạy tại trường mình công tác – nhưng vẫn được trả lương – để tham gia các dự án cộng đồng. Các hoạt động này do CCSSO triển khai nhằm lan tỏa tinh thần, nhiệt huyết và sức sáng tạo trong dạy học đến các giáo viên, học sinh ở nhiều địa phương trên nước Mỹ.