Rối loạn cuồng ăn ảnh hưởng đến khoảng 3,5% phụ nữ và 2% nam giới nói chung trong suốt cuộc đời. Không giống như ăn vô độ tâm thần, chứng ăn nhiều vô độ xảy ra phổ biến nhất trong số những người thừa cân và béo phì.
Chứng cuồng ăn vô độ
Chứng cuồng ăn vô độ là tình trạng gặp ở những người thiếu tự tin về hình thể hoặc người béo phì và có nhiều khả năng là nam giới. Kiểm soát chứng cuồng ăn vô độ sẽ giúp ngăn chặn những hậu quả không mong muốn của bệnh (về cân nặng, sức khỏe tinh thần…).
Béo phì có nguy cơ bị cuồng ăn vô độ
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn – trưởng khoa phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – cho biết, chứng cuồng ăn vô độ tâm thần (Binge Eating Disorder – BED) là một rối loạn ăn uống, được đặc trưng bởi các cơn ăn đột ngột và mất kiểm soát trong việc ăn uống, ăn nhiều thường xuyên và liên tục trong khoảng thời gian ngắn.
Những cơn cuồng ăn này thường xảy ra khi người bệnh đang cảm thấy buồn bã, căng thẳng, bị stress hoặc lo lắng. Người bị chứng cuồng ăn vô độ thường có cảm giác mất kiểm soát khi ăn và ăn đến cảm giác khó chịu, đau bụng, mệt mỏi sau đó.
Người béo phì có nguy cơ cao hơn bị chứng cuồng ăn vô độ tâm thần, nhưng cũng có thể xảy ra ở những người có cân nặng bình thường. Các nguyên nhân của BED có thể bao gồm tâm lý học (như căng thẳng, trầm cảm, sự tự ti), di truyền, vấn đề dinh dưỡng và sự thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Triệu chứng của bệnh cuồng ăn bao gồm:
Ăn quá nhiều: Người bị BED thường ăn một lượng thức ăn lớn hơn so với hầu hết mọi người trong cùng thời gian và hoàn cảnh. Khi ăn, họ không dừng lại được và cảm giác không thể kiểm soát được hành vi ăn uống.
Cảm giác mất kiểm soát khi ăn: Người bị BED thường không thể ngừng ăn một khi đã bắt đầu. Họ cảm thấy không kiểm soát được hành vi ăn uống trong khi đang ăn và không thể kiểm soát được lượng thức ăn mà mình đang ăn.
Cảm giác khó chịu sau khi ăn: Người bị BED thường cảm thấy khó chịu, đau bụng, mệt mỏi và cảm giác tự trách mình sau khi ăn.
Ăn thường xuyên: Người bị BED ăn thường xuyên hơn so với mức bình thường và không thể kiểm soát được hành vi ăn uống của mình.
“Hậu quả của chứng cuồng ăn vô độ là bệnh nhân bị tăng cân quá nhiều, dễ bị béo phì. Tình trạng béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường type 2. Người mắc chứng ăn uống vô độ cũng dễ mắc phải các vấn đề về tâm thần khác như trầm cảm, lo lắng, rối loạn lưỡng cực, có thể lạm dụng chất gây nghiện, căng thẳng, khó ngủ, thiếu tự tin” – PGS Tuấn nhấn mạnh.
Ăn quá nhiều khó kiểm soát sức khỏe
Kết hợp nhiều phương pháp để trị liệu
PGS Nguyễn Anh Tuấn phân tích có rất nhiều nguyên nhân của chứng cuồng ăn vô độ tâm thần.
Tâm lý học: Những người bị căng thẳng, lo lắng, trầm cảm hoặc thiếu tự tin có nguy cơ cao hơn bị BED. BED cũng có thể là cách để giảm căng thẳng, giảm stress và giảm những cảm xúc tiêu cực khác.
Di truyền: Người có người thân trong gia đình bị BED cũng có nguy cơ cao hơn bị rối loạn ăn uống này.
Vấn đề dinh dưỡng: Những người ăn ít chất dinh dưỡng và thường ăn các loại thực phẩm có nhiều đường, độn đường, chất béo và calo cao hơn so với mức cần thiết có nguy cơ cao hơn bị BED.
“Việc nhận ra triệu chứng của BED và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp là rất quan trọng để giảm thiểu các rủi ro sức khỏe liên quan đến rối loạn ăn uống và béo phì” – PGS Tuấn nói.
Để chẩn đoán BED, cần phải có ít nhất 3 trong số 5 triệu chứng sau:
Ăn nhanh hơn bình thường trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ như 2 giờ). Ăn đến mức cảm thấy vừa đủ no hoặc rất no. Ăn một lượng lớn thức ăn mặc dù không đói. Ăn một mình vì cảm giác xấu hổ về mức độ ăn của mình. Cảm thấy khó chịu, lo lắng hoặc tự trách mình sau khi ăn quá nhiều.
Điều trị chứng cuồng ăn vô độ tâm thần cần phối hợp nhiều biện pháp:
Thay đổi lối sống: Điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục, tránh stress, giảm cân, tăng cường giấc ngủ và thực hành các kỹ năng giải tỏa cảm xúc tiêu cực có thể giúp giảm triệu chứng của BED.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn đủ chất dinh dưỡng, tránh các thực phẩm có nhiều đường, độn đường, chất béo và calo cao có thể giúp cải thiện triệu chứng của BED.
Tâm lý trị liệu: Các phương pháp tâm lý học như hướng dẫn giảm stress, giảm căng thẳng và tăng cường kỹ năng giải tỏa cảm xúc có thể giúp giảm triệu chứng của BED.
Thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống lo âu hoặc kháng trầm cảm có thể được sử dụng để giảm triệu chứng của BED.
Khi mắc phải chứng ăn nhiều vô độ, bệnh nhân đã đặt bản thân mình vào tình trạng nguy hiểm với những hậu quả như:
• Rối loạn điện giải (thường là giảm kali máu) do việc loại bỏ thức ăn ra khỏi cơ thể bằng cách móc họng nôn ra, dùng thuốc lợi tiểu, thuốc nhuận tràng,… Hạ kali máu có thể gây mệt mỏi, rối loạn nhịp tim, suy thận hay thậm chí là tử vong;
• Những biến chứng phổ biến khác của tình trạng này gồm đau bụng, trướng bụng, tăng cân, sưng tay và chân, khàn tiếng, đau họng mạn tính, vỡ mạch máu ở mắt, sưng má và tuyến nước bọt, yếu và run người, trào ngược dạ dày – thực quản, loét dạ dày, sâu răng, đau miệng, rối loạn kinh nguyệt hoặc mất kinh, rụng tóc, táo bón do lạm dụng thuốc nhuận tràng, da khô, sạm da, kém phát triển chiều cao,..
Nguồn: tuoitre.vn
