Tính đến giữa tháng 2, đã có hơn 200 sách điện tử trong cửa hàng Kindle của Amazon liệt kê ChatGPT là tác giả hoặc đồng tác giả. Sách và các văn bản do AI viết đang tạo nên sự hỗn loạn trên thị trường sách, tạp chí cả bản in và điện tử.
Một cuốn sách do AI viết của tác giả Kamil Banc. Ảnh: Reuters
Cuốn sách về chú sóc Sammy của một nhân viên bán hàng
Đến tận gần đây, Brett Schickler chưa bao giờ tưởng tượng mình có thể trở thành một tác giả sách, mặc dù anh đã mơ về điều đó. Nhưng sau khi biết về chương trình trí tuệ nhân tạo ChatGPT, Schickler nhận ra rằng cơ hội đã đến với mình.
Anh Schickler, một nhân viên bán hàng ở thành phố Rochester, bang New York, Mỹ nói: “Ý tưởng viết một cuốn sách của tôi cuối cùng cũng có thể thực hiện được. Tôi đã có thể làm được điều này”.
Sử dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra các khối văn bản từ các câu lệnh đơn giản, Schickler đã tạo ra một cuốn sách điện tử dành cho trẻ em có hình minh họa dài 30 trang chỉ trong vài giờ, chào bán cuốn sách này vào tháng 1 qua Amazon, đơn vị xuất bản.
Trong phiên bản này, chú sóc Sammy, cũng được dựng hình thô sơ bằng AI, học hỏi từ những người bạn trong rừng về cách tiết kiệm tiền sau khi tình cờ nhặt được một đồng tiền vàng. Chú làm một con heo đất hình quả sồi, đầu tư vào một doanh nghiệp buôn bán hạt dẻ và hy vọng một ngày nào đó sẽ mua được một viên đá mài hạt dẻ.
Sách do AI tạo ra đang được xuất bản quá dễ dàng. Ảnh: Getty Images
Theo cuốn sách, Sammy trở thành con sóc giàu có nhất trong rừng, khiến bạn bè ghen tị và “khu rừng bắt đầu thịnh vượng”.
“Chú sóc nhỏ khôn ngoan: Câu chuyện về tiết kiệm và đầu tư” hiện có trên cửa hàng Amazon Kindle với giá 2,99 USD bản sách điện tử, 9,99 USD cho bản in, đã thu về cho anh Schickler chưa tới 100 USD. Mặc dù số tiền không nhiều, nhưng nó đủ để truyền cảm hứng cho anh viết những cuốn sách khác bằng phần mềm này.
Anh Schickler nói: “Tôi có thể thấy mọi người làm nên cả một sự nghiệp từ việc này, chỉ bằng cách sử dụng các câu lệnh trên ChatGPT như “hãy viết một câu chuyện về một người cha dạy con trai mình về hiểu biết về tài chính”.
Và Schickler đang đi đầu trong phong trào thử nghiệm ChatGPT được ra mắt vào tháng 11 năm ngoái và gây chấn động khắp Thung lũng Silicon, hơn thế nữa vì khả năng kỳ lạ của nó trong việc tạo ra ngay lập tức các khối văn bản chặt chẽ.
Từ ý tưởng đến xuất bản sách chỉ tính bằng giờ
Hiện nay, Amazon là nhà bán sách giấy và sách điện tử lớn nhất, chiếm hơn một nửa doanh số bán hàng tại Mỹ, và theo một số ước tính, nó chiếm hơn 80% thị trường sách điện tử.
Năm 2007, Amazon đã tạo ra dịch vụ Kindle Direct Publishing cho phép mọi người bán và tiếp thị sách của mình mà không gặp rắc rối hoặc tốn kém khi tìm kiếm các đại lý hoặc nhà xuất bản. Nói chung, Amazon cho phép các tác giả xuất bản ngay lập tức mà không có bất kỳ sự giám sát hay phân chia lợi nhuận.
Vì thế, dịch vụ Kindle Direct Publishing đã tạo ra một ngành tiểu thuyết gồm các tiểu thuyết gia tự xuất bản với những nội dung không được kiểm soát.
Và giờ đây, khi có AI hỗ trợ, Kindle Direct Publishing đã thu hút thêm các tác giả mới như Kamil Banc, người có công việc chính là bán nước hoa trực tuyến. Kamil Banc đã đánh cược với vợ rằng anh ta có thể viết một cuốn sách từ khi hình thành đến khi xuất bản trong vòng chưa đầy một ngày.
Sử dụng ChatGPT, một công cụ tạo hình ảnh bằng AI và những câu lệnh như “hãy viết một câu chuyện trước khi đi ngủ về một chú cá heo hồng dạy trẻ em cách trung thực”, Banc đã xuất bản một cuốn sách dài 27 trang có minh họa vào tháng 12 năm ngoái.
Cuốn sách “Những câu chuyện trước khi đi ngủ: Ngắn gọn và ngọt ngào, cho một giấc ngủ ngon” đang có sẵn trên Amazon của Banc chỉ mất khoảng bốn giờ để tạo ra.
Phải thừa nhận rằng sự quan tâm của người tiêu dùng cho đến nay vẫn còn rất ít, Banc cho biết doanh số bán hàng chỉ đạt tổng cộng khoảng một chục bản. Nhưng độc giả đã đánh giá cuốn sách đạt 5 sao, trong đó có một người ca ngợi “những nhân vật tuyệt vời và đáng nhớ”.
Kể từ đó, Banc đã xuất bản thêm hai cuốn sách do AI tạo ra, gồm một cuốn sách tô màu dành cho người lớn, với nhiều tác phẩm khác đang được hoàn thiện. “Nó thực sự rất đơn giản. Tôi rất ngạc nhiên về tốc độ từ ý tưởng đến xuất bản của nó”, anh ta nói.
Hỗn loạn các tác phẩm viết bằng AI
Tính đến giữa tháng 2, đã có hơn 200 sách điện tử trong cửa hàng Kindle của Amazon liệt kê ChatGPT là tác giả hoặc đồng tác giả, trong đó có các cuốn “Cách viết và tạo nội dung bằng ChatGPT”, “Sức mạnh của bài tập về nhà” và tập thơ “Tiếng vọng của vũ trụ”. Và số sách dạng này đang tăng lên hàng ngày. Thậm chí còn có một thể loại sách mới trên Amazon: Sách về cách sử dụng ChatGPT, được viết hoàn toàn bởi ChatGPT.
Nhưng do bản chất của ChatGPT và việc nhiều tác giả không tiết lộ họ đã sử dụng nó, nên gần như không thể có được một thống kê đầy đủ về số lượng sách điện tử có thể được viết bởi AI.
Ba trang bìa tạp chí Clarkesworld
Trong khi đó, theo báo cáo của PCMag, ấn phẩm khoa học viễn tưởng của tạp chí Clarkesworld đã tạm thời ngừng xuất bản truyện ngắn sau khi nhận được vô số bài báo bị nghi ngờ sử dụng AI mà không được tiết lộ.
Mặc dù biên tập viên Neil Clarke, Tổng biên tập tạp chí Clarkesworld không chỉ rõ cách ông xác định chúng, nhưng ông đã nhận ra những câu chuyện (được cho là) có sự hỗ trợ của AI do “một số mẫu rất rõ ràng”.
“Những gì tôi có thể nói là số lượng gửi thư rác dẫn đến số bài báo bị cấm chiếm đến 38% trong tháng này”, ông nói.
Ông cho biết: “Mặc dù việc từ chối và cấm các nội dung gửi này rất đơn giản, nhưng nó đang phát triển với tốc độ đòi hỏi phải thay đổi. Tệ hơn nữa, công nghệ sẽ ngày càng trở nên tốt hơn, vì vậy việc phát hiện sẽ trở nên khó khăn hơn”.
Clarkesworld hiện cấm các câu chuyện “do AI viết, đồng sáng tác hoặc hỗ trợ” và ấn phẩm này đã cấm hơn 500 người dùng trong tháng này vì gửi nội dung bị nghi ngờ có sự hỗ trợ của AI.
Clarkesworld trả nhuận bút 12 cent (tức khoảng 450 đồng Việt Nam) cho mỗi từ, khiến nó trở thành mục tiêu hàng đầu. “Những gì tôi có thể nói, đó không chỉ là về độ tin cậy, mà còn là về khả năng kiếm tiền nhanh chóng. Đó là tất cả những gì họ quan tâm”, ông Clarke đã viết.
Ngoài các vấn đề đạo đức về tính minh bạch, còn có các nghi vấn về thông tin sai lệch và đạo văn. Thí dụ: các chatbot AI như ChatGPT, Bing của Microsoft và Bard của Google, dễ bị “ảo giác”, thuật ngữ chỉ việc tự tin đưa ra thông tin sai lệch. Ngoài ra, AI được đào tạo về nội dung do con người tạo ra, hầu như luôn không có sự cho phép hoặc thông báo cho tác giả ban đầu, và đôi khi sử dụng cú pháp giống hệt với tài liệu nguồn.
Bắt đầu từ năm ngoái, ấn phẩm công nghệ Cnet đã sử dụng mô hình AI nội bộ để viết ít nhất 73 bài giải thích về kinh tế. Thật không may, ngoài cách tiếp cận thận trọng ban đầu chỉ tiết lộ rằng nó được viết bởi AI nếu bạn nhấp vào dòng tên, nó còn bao gồm nhiều lỗi thực tế và cách diễn đạt gần như giống hệt từ các bài báo của các trang web khác. Do đó, Cnet đã buộc phải thực hiện các chỉnh sửa sâu rộng và tạm dừng việc sử dụng công cụ này.
Đe dọa các tác giả thật?
Hiện nay, ChatGPT dường như đã sẵn sàng để nhảy vào ngành công nghiệp sách khi các tiểu thuyết gia và những người chuyên tìm cách kiếm tiền nhanh chóng đang chuyển sang phần mềm hỗ trợ viết sách điện tử và xuất bản chúng thông qua Kindle Direct Publishing của Amazon.
Những cuốn sách dành cho trẻ em có tranh minh họa là niềm yêu thích của những tác giả lần đầu tiên dấn thân vào lĩnh vực này. Trên YouTube, TikTok và Reddit, đã xuất hiện hàng trăm clip hướng dẫn, trình bày cách tạo một cuốn sách chỉ trong vài giờ. Các chủ đề bao gồm kế hoạch làm giàu nhanh chóng, lời khuyên về chế độ ăn kiêng, mẹo mã hóa phần mềm và công thức nấu ăn.
Trong một video trên YouTube, một tác giả tên là Frank White, cho biết, trong vòng chưa đầy một ngày, anh ta đã tạo ra một cuốn tiểu thuyết dài 119 trang có tên “Galactic Pimp: Vol. 1” kể về các phe phái ngoài hành tinh trong một thiên hà xa xôi đang chiến đấu vì một nhà chứa có nhân viên là con người. Cuốn sách có thể được bán với giá chỉ 1 USD trên cửa hàng sách điện tử Kindle của Amazon.
Trong video, White cho biết bất kỳ ai có thời gian và tiền bạc đều có thể tạo ra 300 cuốn sách như vậy mỗi năm, tất cả đều sử dụng AI.
Nhiều tác giả, như White, cảm thấy không có nghĩa vụ phải tiết lộ trong cửa hàng Kindle rằng cuốn tiểu thuyết của họ được viết bằng máy tính, một phần vì chính sách của Amazon không yêu cầu điều đó.
Một trang trong cuốn sách “Những câu chuyện trước khi đi ngủ: Ngắn gọn và ngọt ngào, cho một giấc ngủ ngon” do AI tạo ra
Khi được Reuters yêu cầu bình luận, Amazon đã không chia sẻ về việc liệu họ có kế hoạch thay đổi hoặc xem xét các chính sách của cửa hàng Kindle về việc tác giả sử dụng AI hoặc các công cụ viết tự động khác hay không.
Bà Lindsay Hamilton, người phát ngôn của Amazon cho biết qua email: “Tất cả sách trong cửa hàng phải tuân thủ nguyên tắc nội dung của chúng tôi, bao gồm tuân thủ quyền sở hữu trí tuệ và tất cả các luật hiện hành khác”.
Người phát ngôn của nhà phát triển ChatGPT OpenAI từ chối bình luận về điều này.
Còn bà Mary Rasenberger, Giám đốc điều hành của Hiệp hội tác giả Authors Guild cho biết: “Đây là điều mà chúng ta thực sự cần phải lo lắng, những cuốn sách này sẽ tràn ngập thị trường và rất nhiều tác giả sẽ mất việc”.
Theo bà, nghề viết “ma” do con người thực hiện đã có truyền thống lâu đời, nhưng khả năng tự động hóa thông qua AI có thể biến việc viết sách “ma” từ thủ công thành hàng hóa.
“Cần phải có sự minh bạch từ các tác giả và nền tảng về cách những cuốn sách này được tạo ra, nếu không bạn sẽ nhận được rất nhiều sách chất lượng thấp”, bà cảnh báo.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều chạy theo phần mềm viết sách bằng AI. Trong một email gửi tới Reuters, nhà văn Mark Dawson, người được cho là đã bán được hàng triệu bản sách do chính ông viết thông qua Kindle Direct Publishing, đã nhanh chóng gọi các tiểu thuyết do ChatGPT hỗ trợ là “buồn tẻ”.
“Chất lượng đóng một vai trò trong cách sách được giới thiệu cho những độc giả khác. Nếu một cuốn sách bị đánh giá xấu vì văn phong buồn tẻ thì nó sẽ nhanh chóng chìm xuống đáy”, nhà văn Mark Dawson tin tưởng.
