Hành trình 20 năm đưa đồng đội về đất mẹ

Trái tim thôi thúc

Những cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ thuộc Đội K72 hầu hết giàu kinh nghiệm hành quân, được lựa chọn từ các đơn vị chiến đấu. Vậy mà nhiều khi hành quân đến địa điểm tập kết, có chiến sĩ không nhấc nổi đôi chân. Thiếu tá Nguyễn Như Hà có hơn 19 năm làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ nói: “Quá trình làm nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ, tôi đã thấm trải bao gian nan. Mùa khô thì khan hiếm nước nên các chiến sĩ phải thường xuyên uống nước rừng, chắt chiu từng giọt nước đọng lại trong các khe suối, hốc đá, thân tre… để uống. Nhớ có lần anh em hành quân vào khu vực Brap So thuộc huyện Snuol, tỉnh Kratie, nước ở đây tràn trề nhưng khổ nỗi đục ngầu như nước gạo, đun sôi cũng không trong, nấu cơm không chín. Trong hoàn cảnh ấy, anh em khát đến khô cổ mà đợi mãi đến tối mới được đồng đội tiếp tế. Hôm đó cũng may chưa ai gặp nguy hiểm”.

Đội K72 tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại huyện Snuol, tỉnh Kratie, Vương quốc Campuchia

Còn Đại úy Đỗ Ngọc Thẻ, người chiến sĩ dạn dày kinh nghiệm tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cho hay, mỗi lần xuất quân, với chiến sĩ Đội K72 hệt như một lần ra trận… Mặc dù được trang bị xe ôtô nhưng chỉ di chuyển được trên những cung đường đồi dốc bình thường. Địa hình hiểm trở là anh em lại phải hành quân bộ, có khi hàng chục kilômét băng rừng vượt suối cả mấy ngày trời, đương đầu với hiểm nguy như rắn rết, thú dữ, vắt, ve, muỗi… trong thời tiết nắng nóng, dông bão bất chợt ập tới.

 Có những lần lội bộ 3-4 ngày đường rừng, chưa đến nơi mà lương thực cạn, nếu quay về lấy thì mất thời gian nên anh em động viên nhau ăn rau rừng, bắt cá suối, khe rạch làm bữa ăn lót bụng qua ngày. Mùa khô suối không có nước, phải cắt cây rừng tìm từng ngụm nước uống hoặc dùng khăn ướt “tân trang” cơ thể. “Gian nan là thế nhưng vì trái tim thôi thúc, vì nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả được Tổ quốc giao phó, anh em đều bằng mọi giá vượt qua trên tinh thần và hy vọng sớm đưa các anh về lòng đất mẹ” – Đại úy Đỗ Ngọc Thẻ bày tỏ.

Quên bản thân

Thiếu tá Nguyễn Như Hà vẫn nhớ như in lần tìm được hơn 10 hài cốt liệt sĩ ở khu vực Kô Đếch thuộc tỉnh Kratie. Theo nguồn tin báo về, tại đây có một ngôi mộ tập thể liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Sau khi xác định chính xác nguồn tin, cả đội hành quân qua Campuchia. Đến khu vực Kô Đếch, xem lại tọa độ, ngôi mộ chung này là một bãi đất trống. Khoanh vùng xong, cả đội tập trung đào bới, tìm kiếm. Lần thứ nhất không thấy. Lần thứ hai cũng không. Lần thứ ba tiếp tục đào bới những chỗ nghi vấn và đến lần thứ tư vẫn không có kết quả. Mãi đến đợt 1 giai đoạn 10 mới tìm thấy phần mộ của các anh.

Qua 20 năm thực hiện nhiệm vụ ở Campuchia và 8 năm thực hiện nhiệm vụ ở trong nước, Đội K72 đã tìm kiếm, quy tập được 2.758 bộ hài cốt liệt sĩ. Trong đó, ở Campuchia 2.634 bộ (235 mộ có tên và địa chỉ). Trên địa bàn tỉnh đã tìm kiếm được 124 bộ (10 mộ có tên và địa chỉ). Phối hợp với Ban chuyên trách của nước bạn tổ chức trang trọng lễ đón nhận bàn giao 9 hài cốt liệt sĩ ở Campuchia đưa về nước trong đợt 1 giai đoạn XX. Đồng thời làm tốt công tác bàn giao hồ sơ, di vật và hài cốt liệt sĩ cho Sở Lao động – Thương binh và Xã hội quản lý.

Trong suốt 20 năm qua, để tìm ra các phần mộ, các chiến sĩ phải dùng nhiều phương pháp khác nhau, không theo một quy luật nào. “Nếu nhận được nguồn tin báo có các phần mộ liệt sĩ trong rừng, sau khi xác định hướng, chúng tôi lần theo dấu vết của cây rừng. Những gốc cây bị chặt ngang gốc, nay cây mọc chồi trở lại, chứng tỏ ngày xưa bộ đội chặt cây để chôn cất đồng đội. Còn trên mặt đất phẳng, chúng tôi lần tìm theo các mô đất nhô lên hoặc trũng xuống. Khi đào khảo sát, nếu phát hiện các luồng đất sỏi, đất khác màu thì khu đó khả năng cao có phần mộ” – Thiếu tá Nguyễn Như Hà chia sẻ kinh nghiệm.

Theo các chiến sĩ Đội K72, hành quân đi tìm các phần mộ quân tình nguyện Việt Nam tại nước bạn Campuchia hết sức gian nan, phải thường xuyên băng qua những nơi “rừng thiêng, nước độc, thú bầy, muỗi kêu như sáo thổi, đỉa lội đầy như bánh canh”. Đáng nhớ nhất là những lần hành quân trong rừng gặp dông bão, tối không về kịp đành nán lại trong rừng. Đêm đến muỗi nhiều như ong, vắt kín đất, không anh em nào dám rời khỏi võng, “buồn” đến mấy cũng gượng mình nín. Những cơn sốt rét hành hạ đến tím tái thân người là chuyện thường xuyên.

Đẩy mạnh tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ

Thiếu tá Vũ Văn Thọ, Đội phó Đội K72 cho biết, trong thời gian tới, đội tiếp tục đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Thời gian qua, đội đã tăng cường kết nối, khai thác tối đa các nguồn thông tin ở trong nước và nước bạn, chủ động xây dựng kế hoạch tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên các địa bàn nội địa và nước bạn Campuchia phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất.

Cán bộ, chiến sĩ Đội K72 trên đường hành quân tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trên chiến trường Campuchia

Năm 2021, trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp, nhiều nước vẫn tiếp tục bùng phát dịch, trong đó có Campuchia. Do đó, thực hiện chủ trương của Ban chỉ đạo 515 quốc gia, Ban chỉ đạo 515 tỉnh xác định là tập trung trọng tâm ở địa bàn trong nước, đồng thời chuẩn bị lực lượng, phương tiện sẵn sàng làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập ở Campuchia khi có lệnh. “Tình hình mộ liệt sĩ trên địa bàn tỉnh cơ bản đã được xác minh, kết luận, nhân chứng đã được thu thập. Đó là những điều kiện thuận lợi cho việc triển khai lực lượng, phương tiện tổ chức tìm kiếm quy tập” – Thiếu tá Vũ Văn Thọ cho biết.

Theo Thiếu tá Thọ, ở trong nước đã khảo sát, kết nối thông tin và xây dựng kế hoạch, tổ chức lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở các khu vực đã có nguồn tin phát hiện mộ đạt kết quả cao nhất. Trong năm phấn đấu đạt 100% các khu vực có thông tin mộ liệt sĩ theo kết luận địa bàn của tỉnh. Ở Campuchia, giai đoạn XX (mùa khô năm 2020-2021), Đội K72 tập trung khảo sát, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở các khu vực đã có nguồn tin phát hiện mộ liệt sĩ và khu vực chưa kết luận địa bàn ở 2 tỉnh Kratie, Kampongthom. Số lượng mộ liệt sĩ dự kiến 371 mộ (hướng tỉnh Kratie 283 mộ; hướng tỉnh Kampongthom 88 mộ).

Theo Báo Bình Phước