Ngoại trưởng Trung Quốc: Trục trặc với ASEAN là do ‘can thiệp từ bên ngoài’

Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc nhắc đến khái niệm “cộng đồng chung vận mệnh” với ASEAN. Cụm từ này còn được nhắc đến trong nhiều văn bản, phát ngôn khác của lãnh đạo cấp cao Trung Quốc ở các hội nghị quốc tế.

Báo Straits Times (Singapore) trích lời của ông Vương Nghị cho rằng Trung Quốc và ASEAN đã đạt được hiểu biết chung về duy trì hòa bình và ổn định ở các vùng biển tranh chấp. Tuy nhiên, “Mỹ và một số nước phương Tây khác muốn thấy sự bất ổn trong khu vực” nên đã lợi dụng chiêu bài “tự do hàng hải để khuấy động tình hình và tạo ra sự chia rẽ giữa các nước”.

Ngoại trưởng Trung Quốc kế đó hối thúc ASEAN “loại bỏ những thứ làm sao nhãng, và thúc đẩy các cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC), thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm xây dựng sự đồng thuận, tăng cường tin cậy lẫn nhau, thúc đẩy hợp tác và duy trì ổn định chung ở Biển Đông”.

Việc Trung Quốc thúc đẩy quá trình hoàn tất COC khiến giới chuyên gia lo ngại. Nhiều ý kiến đã kêu gọi các nước ASEAN bình tĩnh, đàm phán COC theo hướng ràng buộc pháp lý và thực chất, để tránh đi vào vết xe đổ của DOC năm 2002.

Bắc Kinh đã nhiều lần đi ngược lại tinh thần của DOC bằng việc thay đổi hiện trạng các thực thể chiếm đóng phi pháp, quấy rối các hoạt động dầu khí đã có từ lâu trong khu vực. Tuy nhiên, trước các trở ngại trong việc đàm phán COC, Trung Quốc có xu hướng đổ lỗi cho “các nước bên ngoài khu vực” như Mỹ, Nhật Bản và Úc.

Tiến sĩ Collin Koh (Singapore) nhận định việc đàm phán COC chậm trễ trong năm 2020 có lý do khách quan là do đại dịch COVID-19 khiến việc đàm phán trực tiếp không thể thực hiện.