Thủ tướng đối thoại với nông dân

Đúng 14h chiều 28/9, sự kiện được mong chờ nhất trong năm của nông dân miền Trung – Tây Nguyên chính thức diễn ra, người đứng đầu Chính phủ và đại diện các bộ ngành sẽ trực tiếp đối thoại với nông dân để tìm ra đáp án và động lực thúc đẩy nông nghiệp, nông thôn miền Trung – Tây Nguyên cất cánh.

Chủ đề của Hội nghị đối thoại lần này là: Cùng nỗ lực, vượt thách thức, giữ vững tăng trưởng giá trị nông sản Việt giúp nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh, hiện đại.

Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đắk Lắk chủ trì; Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt được giao tổ chức thực hiện. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì buổi đối thoại.

Tham dự hội nghị, dự kiến sẽ có khoảng hơn 400 đại biểu do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, cùng lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Thường trực Chính phủ; đại diện các Ban của Trung ương Đảng, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng Ban ngành, đoàn thể Trung ương; Thường trực T.Ư Hội Nông dân Việt Nam; lãnh đạo các Ban, đơn vị T.Ư Hội Nông dân Việt Nam; các Ủy viên Ban thường vụ, Ủy viên Ban Chấp hành T.Ư Hội Nông dân Việt Nam và lãnh đạo Hội Nông dân 63 tỉnh, thành của cả nước.

Tham dự hội nghị còn có đại diện các chuyên gia, nhà khoa học, các hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp.

Đặc biệt, hội nghị có sự tham dự của hơn 300 nông dân xuất sắc, tiêu biểu đại diện cho hơn 14 triệu hộ nông dân của cả nước.

Đến dự và chỉ đạo hội nghị có: Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc,  Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ.

Đồng chí Thào Xuân Sùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam.

Đồng chí Mai Tiến Dũng – Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ.

Đồng chí Bùi Văn Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Đăk Lăk.

Đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Đến dự Hội nghị còn có đại diện các bộ, ngành: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Y tế, Giao thông vận tải, Xây dựng, Văn hóa – Thể thao và Du lịch,… đại diện các ban Đảng, các đoàn thể, cùng hàng trăm nông dân của tỉnh Đăk Lăk.

Đặc biệt, Hội nghị có sự tham dự của 29 nông dân tiêu biểu, đại diện cho hàng chục triệu hộ nông dân cả nước trực tiếp đặt câu hỏi với Thủ tướng.

14.05: Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phát biểu khai mạc Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân lần thứ 3:

Hôm nay, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và nông dân cả nước, tôi xin nhiệt liệt chào mừng, cảm ơn đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự và chủ trì Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân lần thứ III tổ chức tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.

 Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân lần thứ III được tổ chức trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động sâu sắc, tác động trực tiếp đến tình hình phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam, ảnh hưởng đến đời sống của hội viên, nông dân.

 Rõ nhất, đó là ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 gây ra. Tại Việt Nam, trong 2 lần dịch bệnh Covid-19 xuất hiện vào đầu tháng 2/2020 và cuối tháng 7/2020, bằng nỗ lực và quyết tâm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, với sự quyết liệt hành động không mệt mỏi của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và địa phương, đến nay chúng ta chắc chắn cơ bản đã khống chế và có kinh nghiệm khống chế dịch Covid-19.

Tuy nhiên, như nhiều quốc gia trên thế giới, dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế, đời sống xã hội ở Việt Nam. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp, khu vực nông thôn và trực tiếp là người nông dân bị ảnh hưởng rất lớn. Trong đó, sự đứt gãy ở chuỗi cung ứng nông sản, thực phẩm đã khiến nhiều đối tượng chịu thiệt hại lớn, trong đó có những nông dân trồng trọt, chăn nuôi, làm ngành nghề nông thôn và làm dịch vụ.

Dịch bệnh Covid-19 chắc chắn sẽ được kiểm soát, thế giới và Việt Nam lại trở về trạng thái bình thường, trong đó, người nông dân lại tiếp tục công việc sản xuất, kinh doanh, cũng như đối mặt với những khó khăn, thử thách.

Và hôm nay, với chủ đề “Cùng nỗ lực, vượt thách thức, giữ vững giá trị nông sản Việt, giúp nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh, hiện đại”, Hội nghị càng có ý nghĩa hơn trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp, đời sống nông dân, chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm bị ảnh hưởng trong dịch Covid-19 vừa qua.

Chủ đề của Hội nghị càng ý nghĩa đối với khu vực miền Trung-Tây Nguyên bởi đây là khu vực không chỉ được Đảng, Nhà nước xác định có tầm chiến lược về an ninh quốc phòng mà còn có tầm chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội, trong đó các thế mạnh, tiềm năng về kinh tế biển, dịch vụ du lịch; nông nghiệp công nghệ cao; phát cây công nghiệp-công nghiệp chế biến nông sản thực phẩm…

Chính vì vậy, các đại biểu cần tập trung thảo luận, đối thoại ở một số vấn đề sau: Một là, tiếp tục đề xuất giải pháp, biện pháp, chính sách khuyến khích nông dân rời bỏ mô hình sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ, bị động chuyển sang tư duy làm ăn lớn, sản xuất lớn, hợp tác, liên kết, xây dựng, hình thành các hình thức kinh tế tập thể gắn với chuỗi giá trị sản phẩm.

 Hai là, vốn đầu tư xã hội vào phát triển nông nghiệp nhất là khu vực sản xuất kinh doanh còn quá nhỏ so với nhu cầu; sản xuất nông nghiệp chậm chuyển biến theo hướng hiện đại; quy trình chăn nuôi, trồng trọt, dịch vụ nông nghiệp, nông thôn chưa hoàn thiện và chưa đạt yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm.

 Ba là, việc quy hoạch sản xuất nông nghiệp chưa cụ thể, thiếu đồng bộ; hệ thống nhà kho chứa vật tư và sản phẩm nông nghiệp, hệ thống giao thông, thủy lợi, cấp thoát nước, xử lý môi trường… còn bất cập.

 Bốn là, nguồn nhân lực chất lượng cao ở nông thôn chưa được đầu tư đúng mức, trình độ học vấn, kỹ năng, năng lực đổi mới và sáng tạo còn thấp khiến sản phẩm nông nghiệp có giá thành cao, giảm tính cạnh tranh trên thị trường…

Năm là, các chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp; khuyến khích nông dân thành lập doanh nghiệp, khởi nghiệp nông nghiệp chưa đồng bộ nên tiến độ hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm còn chậm dẫn đến việc lãng phí về cơ hội, lãng phí về tiềm năng đất đai, lao động và nguồn lực xã hội.

Sáu là, một bộ phận không nhỏ nông dân có tâm lý không muốn làm nông nghiệp, tình trạng nông dân bỏ ruộng, bỏ chuồng, bỏ chăn nuôi vẫn đang diễn ra ở không ít địa phương, trong khi chính sách đất đai chưa thực sự khuyến khích, hoặc tạo cơ chế, hành lang pháp lý vững chắc cho việc tập trung đất đai phục vụ phát triển nông nghiệp công nghệ cao…

 Bảy là, việc sản xuất, kinh doanh, cung ứng và sử dụng phân bón đã được quản lý tốt hơn, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế của nông dân. Thị trường sản xuất, kinh doanh, sử dụng vật tư phân bón vẫn đang tồn tại nhiều hạn chế, tiêu cực, nhất là nạn phân bón kém chất lượng, vật tư nông nghiệp là hàng giả, hàng nhái và giá cả không ổn định, công tác thanh tra và xử lý chưa đáp ứng được kỳ vọng của nông dân, doanh nghiệp…

 Tám là, tình hình an ninh, trật tự ở nông thôn nhiều nơi còn phức tạp. Điển hình nhất là tình hình trạng tranh chấp đất đai, tài sản trên đất giữa nông dân với nông dân, giữa nông dân với doanh nghiệp, giữa nông dân với đơn vị, tổ chức khác…

14.30: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu mở đầu phiên đối thoại: 

Hôm nay, tôi rất hoan nghênh Hội Nông dân Việt Nam cùng các cơ quan ban ngành đã có sáng kiến tổ chức Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân tại TP. Buôn Mê Thuột.

Hôm nay có tới 15 cơ quan đến dự hội nghị, bao gồm các ban Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành có liên quan trực tiếp đến những vấn đề mà nông dân quan tâm. Ngoài ra còn có cơ quan tổ chức sản xuất tiêu thụ, vốn tín dụng…, đều là những vấn đề nông dân quan tâm. Rất mong 350 nông dân có mặt tại hội nghị hôm nay đặt câu hỏi sát với yêu cầu thực tế, phù hợp với đặc thù sản xuất ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên. Mỗi vùng đặc thù khác nhau, có liên hệ với cả nước nhưng chúng ta vẫn nên tập trung vào các vấn đề mang tính đặc thù của vùng như sau:

Một là: Chính phủ, Bộ ngành muốn nghe những tâm tư nguyên vọng có kiến nghị khó khăn gì để đề nghị với Chính phủ. Từ quy hoạch sản xuất, tới tiêu thụ sản phẩm, có khó khăn gì bà con nêu lên.

Hiện nay lực lượng lao động của chúng ta rất dồi dào, có tới 65% nông dân sinh sống ở nông thôn, trong vấn đề đầu tư phát triển nhân lực, chúng ta cần phát huy thế mạnh này, tiềm lực này.

Thứ 2, tiếp tục phát huy mạnh mẽ tinh thần nông nghiệp, nông thôn Việt Nam luôn là trụ đỡ của nền kinh tế đất nước qua các thời kì kháng chiến, xây dựng đất nước, hay dịch bệnh Covid-19… Dịch bệnh Covid-19 xảy ra khiến nền kinh tế cả thế giới tăng trưởng âm, nhưng Việt Nam vẫn tăng trưởng được, trong đó có trụ đỡ quan trọng là nông nghiệp, nông thôn.

Năm nay vì xảy ra Covid – 19, không ít lao động bị mất việc làm. Tuy nhiên lao động ở khu vực nông nghiệp, nông thôn Việt Nam hầu như không bị thất nghiệp, trong khi thành thị thất nghiệp rất nhiều. Ví dụ như nước Nhật, là nước công nghiệp nhưng Chính phủ nước này còn phải cấp tiền cho người lao động về nông nghiệp làm việc.

Đáng mừng là kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam vẫn đạt tới 42 tỷ USD, là một trong những nước dẫn đầu châu Á về xuất khẩu.

Về nông thôn mới, chúng ta đã đạt mục tiêu hơn 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Chính phủ, Bộ NNPTNT và các địa phương đã đặt mục tiêu 63% số xã đạt chuẩn nông thôn mới trong năm nay. Bên cạnh đó, chúng ta đang hình thành lớp nông dân mới, Chính phủ rất tự hào về điều này, chưa bao giờ khu vực nông nghiệp, nông thôn từ đồng bằng đến miền núi có sự tăng trưởng tốt như vậy.

Năm nay đại dịch, song cơ bản chúng ta vẫn được mùa trúng giá từ lúa gạo, thuỷ sản, trái cây… Có thể nói nông nghiệp thắng lợi toàn diện. Số hộ thiếu đói giảm 70% so với cùng kì.

Tuy vậy, trách nhiệm của chúng ta còn nhiều việc cần làm, còn nhiều trăn trở cần giải pháp tháo gỡ.

Về thị trường, chúng ta phải mở thị trường mới, EVFTA khó vậy mà chúng ta còn vào được. Tuy nhiên, tỷ lệ chế biến các mặt hàng nông sản còn thấp, như cà phê mới có 12%. Vốn liếng còn khó khăn, tín dụng tăng trưởng 6% nhưng mà nông nghiệp được đầu tư bao nhiêu? Hôm nay có đại diện Ngân hàng Nhà nước, yêu cầu phía ngân hàng phải trả lời được câu hỏi làm thế nào tháo gỡ khó khăn về vốn cho nông dân.

Ngoài ra, tình trạng phân bón giả, thuốc trừ sâu kém chất lượng cũng còn nhức nhối, gây khó khăn trong sản xuất kinh doanh cho bà con.

Tôi hi vọng lần này chúng ta sẽ tập trung mạnh vào những vấn đề bức xúc cần tháo gỡ. Hi vọng sau hội nghị này, sẽ có thêm những lớp nông dân mới về kiến thức, ý chí, tư duy mới, suy nghĩ mới, cái thời con trâu đi trước cái cày theo sau đã qua rồi.

Thứ ba, chúng ta làm thế nào phát huy hơn nữa  tinh thần tự lực tự cường của nông dân; suy nghĩ phải làm gì để nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, từ đó giải quyết tốt các vấn đề ở nông thôn, nông dân. Đó không chỉ là vật chất, tinh thần đang đặt ra ở nông thôn, nhất là nông thôn ở miền Trung, Tây Nguyên. Tây Bắc heo hút, khó khăn hơn nhiều, nhưng chúng ta cần phối hợp để làm sao 15 cơ quan nhà nước ngồi đây cùng tập trung giải quyết. Đối thoại phải là thiết thực chứ không phải là hình thức.

14.45: Nông dân Đỗ Quý Toán, ở thôn Tân Lập, xã Ea Na, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk, chuyên sản xuất cà phê chồn theo đơn đặt hàng của Tập đoàn Lộc Trời đặt câu hỏi:

Vừa qua, lô cà phê đầu tiên đã được xuất khẩu sang châu Âu theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Châu Âu, với thuế suất 0%. Đây là cơ hội tốt mở ra cho ngành sản xuất, chế biến cà phê, nhất là khi trong số 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam được EU cam kết bảo hộ, trong đó có cà phê Buôn Ma Thuột. 

Đây là lợi thế cạnh tranh rất lớn cho ngành cà phê Việt Nam. Xin hỏi Thủ tướng, Chính phủ có giải pháp gì để phát triển ngành chế biến, xuất khẩu cà phê bền vững?

Thời gian qua, giá cà phê xuống rất thấp, khiến nông dân nhiều địa phương lo lắng, muốn chặt đi để trồng cây khác. Xin Thủ tướng cho biết, người trồng cà phê chúng tôi có nên tiếp tục duy trì cây trồng gắn với lịch sử, văn hóa của Tây Nguyên hay không? Chính phủ có định hướng gì để giúp nông dân chuyển đổi sang cây trồng khác và làm sao xác định được đâu là cây trồng chủ lực của Tây Nguyên?

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trả lời:

Trước hết, phải khẳng định cà phê là sản phẩm chủ lực chiến lược của Việt Nam, chất lượng cà phê Việt Nam chất lượng rất tốt, được thế giới đánh giá cao. Vì vậy, tôi khuyên bà con chúng ta vẫn tiếp tục trồng cà phê. Tuy nhiên, phải quy hoạch vùng trồng cho rõ ràng.

Nông dân không được tiếp tục phá rừng rừng tự nhiên trồng cà phê, nâng cao quy hoạch chất lượng trồng cà phê, thâm canh có chất lượng đối với cây cà phê.

 Về phía Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT tiếp tục mở rộng ổn định thị trường, cấp vốn để để tái canh cà phê, nâng cao chất lượng tái canh.

Thứ 5 là đẩy mạnh chế biến sâu nâng cao chất lượng sản phẩm. Cà phê Tây Nguyên là thương hiệu quý hơn vàng, nên phải gìn giữ.

Bên cạnh đó, chúng ta phải đẩy mạnh chế biến sâu, hiện nay, tỷ lệ chế biến sâu mới đạt 12%, còn lại chủ yếu là sản xuất thô, cùng với đó quy hoạch vùng trồng nơi nào phu hợp nhất. Trách nhiệm của nông dân và doanh nghiệp là phải giữ vững thương hiệu cà phê Tây Nguyên.

15.00: Nông dân  Trần Thị Hoàng Anh, HTX mật ong Phương Di, xã Ia Der, huyện Ia Grai, Gia Lai, liên kết với doanh nghiệp trồng 600ha điều hữu cơ, nuôi ong lấy mật, chứng nhận hữu cơ đặt câu hỏi:

Những năm qua, Chính phủ và các bộ ngành đã tăng cường các giải pháp, quy định của pháp luật về quản lý phân bón, chống phân bón giả. Đặc biệt, từ khi ngành phân bón được chuyển về cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý thì việc quản lý phân bón đã có những chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, để sản xuất nông nghiệp tốt hơn, làm ra nông sản sạch, an toàn hơn thì thời gian tới đây Chính phủ, các bộ ngành có giải pháp nào triệt để hơn để chấm dứt tình trạng phân bón giả?

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường trả lời:

Năm ngoái đã xuất khẩu trên 40 tỷ USD về nông sản, năm nay khả năng trên 41 tỷ USD. Ngoài ra chúng ta còn đảm bảo cho nhu cầu cho khoảng 100 triệu dân. Chứng tỏ ngành sản xuất nông nghiệp nước ta rất giỏi, chăm lo yếu tố đầu vào tốt.

Những năm trước đây còn nhiều vấn đề, tuy nhiên sau năm 2016, Thủ tướng Chính phủ dưới nghị quyết của Quốc hội yêu cầu phải chấn chỉnh, tập trung một cơ quan quản lý. Sau đó Thủ tướng ra văn bản, nghị định mới thống nhất một đầu mối là Bộ NNPTNT là cơ quan trực tiếp quản lý.

Đến giờ phút này có một tín hiệu rất đáng mừng, như 4 năm trước chúng ta có chưa đến 80.000 tấn phân bón hữu cơ thì đến nay chúng ta có gần 4 triệu tấn phân hữu cơ. Đó là một sự thay đổi rất lớn về nhận thức. Nông nghiệp hữu cơ trong 4 năm qua có bước phát triển rất mạnh.

Đến giờ phút này nước ta có 125.000 ha gieo trồng trồng nông nghiệp bằng phương thức hữu. Và năm ngoái chúng ta đã xuất khẩu 353 triệu USD nông sản hữu cơ đi 80 nước. Điều đó chứng minh rằng chúng ta đang vận hành một nền nông nghiệp văn minh, một nền nông nghiệp sạch, ổn định.

Tuy nhiên, không phải tất cả đã tốt rồi, còn nhiều chỗ chúng ta cần phải tiếp tục chấn chỉnh, kể cả những đơn vị sản xuất phân bón, kể cả quy trình ứng dụng… tới đây chúng ta cần phải làm đồng bộ khâu tổ chức sản xuất phải sạch nhất.

Thứ hai là có quy chuẩn đối với từng loại cây trồng để đảm bảo các như cầu xuất khẩu cùng như tiêu thụ trong nước.

Thứ ba là tăng cường quản lý của cơ quan quản lý nhà nước giữa Bộ Nông nghiệp, Bộ Công thương, các cơ quan liên quan và các tỉnh để giám sát từ khâu sản xuất, sử dụng dụng phân bón cùng các vật tư khác. Đảm bảo Việt Nam Không chỉ cường quốc về sản xuất nông nghiệp, mà còn biết đến với đất nước có nền nông nghiệp thông minh, nông nghiệp sạch, tham gia sâu hơn trong chuỗi nông sản toàn cầu.

15.10: Nông dân Vi Thị Thanh, ở Bon Rơ Sông, xã Đăk RMăng huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông, hiện sản xuất kinh doanh tổng hợp, trồng cà phê đặt câu hỏi:

Kính thưa Thủ tướng!

Tôi là Vi Thị Thanh, xin được hỏi Thủ tướng về cây mắc ca. Trong bối cảnh nhiều cây công nghiệp chủ lực, truyền thống của Tây Nguyên như cà phê, cao su, hồ tiêu đồng loạt mất giá thì cây mắc ca được xem là một hướng đi mới. Nông dân Tây Nguyên đã đầu tư trồng mắc ca rất nhiều, nhưng trồng được 5 – 6 năm mới biết cây mắc ca không có quả hoặc rất ít quả, nguyên nhân là giống cây mắc ca kém chất lượng. Điển hình là tại huyện Tuy Đức của tỉnh Đắk Nông đang có rất nhiều nông dân khốn khổ vì mắc ca không có trái.

Vậy xin hỏi sắp tới Thủ tướng Chính phủ, Bộ NNPTNT sẽ có những giải pháp gì về việc phát triển cây mắc ca?

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trả lời:

Ngày mai Thủ tướng sẽ chủ trì Hội nghị tổng kết 5 năm trồng mắc ca ở Việt Nam. Cây mắc ca ở thế giới đã tăng nhu cầu lên 200%. Có thể thấy, cây mắc ca vô cùng có hiệu quả.

Ngày mai chúng ta sẽ tổng kết để chỉ ra đâu là thành công hay không thành công, nguyên nhân và giải pháp phát triển mắc ca tại Việt Nam.

Về cây giống không ra trái, yêu cầu kiểm tra ai cung cấp giống không phù hợp khiến cho cây Mắc ca không ra trái hoặc ra trái rất ít. Tại hội nghị ngày mai, chúng tôi sẽ lắng nghe và tiếp thu các ý kiến từ tất cả các bên để tìm ra giải pháp tốt nhất phát triển cây mắc ca.

Theo Dân việt