“Khi tôi sang Hoa Kỳ, ông John McCain đã mời tôi tới Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ. Tại cuộc gặp gỡ này ông có nói mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cần được nâng lên tầm đối tác chiến lược nhưng ông cũng đưa ra bốn vấn đề mà ông cho rằng Việt Nam phải làm”, Thượng tướng Võ Tiến Trung, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Giám đốc Học viện Quốc phòng nói với PV Dân Việt khi kể về kỷ niệm với Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain.
Thượng tướng Võ Tiến Trung (ảnh IT).
Là người làm công tác Quốc phòng, ông từng có kỷ niệm gì với Thượng nghĩ sĩ Hoa Kỳ John McCain thưa ông?
– Ông John McCain là một trong những Thượng nghị sỹ của Hoa Kỳ người ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam cũng như nâng cao mối quan hệ giữa hai quốc gia. Khi tôi sang Hoa Kỳ nói chuyện, giới thiệu về sức mạnh quốc phòng Việt Nam thì ông John McCain đã mời tôi tới Tòa nhà Quốc hội của Hoa Kỳ để gặp gỡ. Trong cuộc gặp gỡ này ông có nói mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cần được nâng lên tầm đối tác chiến lược nhưng ông cũng đưa ra bốn vấn đề nói Việt Nam phải làm.
Tôi có nói ủng hộ việc Việt Nam và Hoa Kỳ nâng cao mối quan hệ để làm sao giữa hai dân tộc tạo nên môi trường hòa bình, hiểu biết lẫn nhau nhưng để thực hiện bốn vấn đề như ông John McCanin đã nêu thì cần phải xem lại và ông đã nhận lời.
Sau đó Việt Nam thiết lập mối quan hệ toàn diện với Hoa Kỳ tuy nhiên không phải thực hiện bốn đề nghị mà ông John McCain đã từng nói. 
Ông John McCain (ảnh Reuters).
Ông có thể nói bốn yêu cầu mà ông John McCain từng nói là gì thưa ông?
– Yêu cầu đầu tiên họ nói chúng ta phải bỏ kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa để theo kinh tế tự do;
Thứ hai là Việt Nam phải thả ngay tù nhân chính trị hay còn gọi là tù nhân lương tâm. Việc này tôi nói lại với họ, đây không phải là tù nhân chính trị mà là những người vi phạm pháp luật Việt Nam;
Điều thứ ba họ nói Đảng CSVN bỏ vai trò lãnh đạo quân đội, quân đội phải phi chính trị, tôi nói chính trị Việt Nam là như vậy, không thể phi chính trị hóa quân đội được;
Thứ tư họ nói Việt Nam phải tự do báo chí, việc này tôi đã nói với họ: Việt Nam rất tự do báo chí, không có gì ngăn cấm báo chí cả, còn báo chí kích động bạo lực, kích động lật đổ chính quyền, xâm phạm quyền bí mật cá nhân thì mới ngăn cấm… Báo chí Việt Nam kể cả phản ánh những vấn đề tiêu cực, tham nhũng kể cả đối với cán bộ trung, cao cấp thì Đảng và Nhà nước Việt Nam đều ủng hộ chứ không ngăn cản. Tôi nói thẳng với họ chúng tôi chẳng có gì là không tự do báo chí cả.
Việc ông John McCain thể hiện để giúp hai quốc gia bình thường hóa quan hệ là rất đáng quý, phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, thưa ông?
– Đúng như vậy, ông John McCain là người thẳng thắn khi đưa ra bốn nội dung muốn Việt Nam thực hiện để đưa hai nước nâng lên tầm đối tác chiến lược. Tuy nhiên khi tôi nói lại với ông, ông cũng nhận ra đó là những điều vô lý với người Việt Nam. Chính ông là người có nhiều tác động đến ông Obama (lúc đó là Tổng thống Hoa Kỳ) để Hoa Kỳ và Việt Nam thiết lập đối tác toàn diện nhưng không đặt ra yêu cầu với Việt Nam.
Việc ông John Mc Cain qua đời, chúng ta mất đi một người bạn thưa ông?
– Tôi cảm thấy đó là sự mất mát, ông John McCain là người đóng góp lớn cho mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Thông qua Báo điện tử Dân Việt, tôi muốn gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình ông John McCain.
Có thể nói ông là người hết sức thức thời, là người trực tiếp tham gia chiến tranh Việt Nam nhưng sau này ông đã nhận ra cuộc chiến tranh với Việt Nam là sai lầm. Ông muốn xoa dịu nỗi đau chiến tranh và giúp cho hai dân tộc xích lại gần nhau. Ông là một trong những người có hoạt động mạnh mẽ nhất để Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ với Việt Nam, góp phần vào việc gìn giữ hòa bình trên thế giới cũng như khu vực.
Có thể nói, ông John McCain và ông Jim Webb là hai người đã vận động mạnh mẽ nhất để Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ với Việt Nam. Việc Việt Nam và Hoa Kỳ có mối quan hệ tốt đẹp như ngày nay, ông John McCain là người là góp công lớn.
Xin cảm ơn ông (!)
Theo Dân việt
