Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng và có hiệu lực thi hành từ ngày 28-1-2022. Theo quy định tại nghị định này, không phải nhà ở, công trình xây dựng không phép, sai phép nào cũng bị phá dỡ mà có một số trường hợp sẽ được “hợp thức hóa”. Bài viết này không ngoài mục đích cùng bạn đọc tìm hiểu cụ thể về những trường hợp được hợp thức hóa nhà xây dựng không phép, sai phép.
Những trường hợp nhà xây dựng không phép được hợp thức hóa
Trước hết, để hiểu rõ hơn việc hợp thức hóa nhà xây dựng không phép được quy định tại nghị định này như thế nào? Theo đó, bản chất của việc hợp thức hóa nhà ở, công trình xây dựng không phép, sai phép ở đây là việc điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng hoặc xin cấp giấy phép xây dựng cho nhà ở, công trình xây dựng. Nói cách khác, đây không phải là hợp thức hóa việc làm sai hay cố tình vi phạm hoặc “chuyện đã rồi”.
Theo đó, tại Điều 81 của Nghị định số 16/2022/NĐ-CP, các hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng nhưng thuộc những trường hợp đủ điều kiện cấp phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng mà đang thi công, bao gồm: Tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo, di dời công trình và giấy phép xây dựng có thời hạn. Tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp giấy phép xây dựng mới. Tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng. Xây dựng công trình không đúng thiết kế được thẩm định trong trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.
Như vậy, theo quy định nêu trên thì đối với những trường hợp nếu đủ điều kiện cấp phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng mà đang thi công thì có thể được hợp thức hóa. Và trong thời hạn đang đề nghị làm thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh mà tổ chức, cá nhân vi phạm tiếp tục thi công thì bị xử phạt vi phạm hành chính đến 1 tỷ đồng. Đồng thời, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị tước quyền sử dụng giấy phép xây dựng từ 3 đến 12 tháng và bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.
Việc xử lý nhà xây dựng không phép
Cũng theo quy định tại nghị định này, đối với những trường hợp được hợp thức hóa nhà xây dựng không phép thì người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm dừng thi công xây dựng công trình. Trong thời hạn 90 ngày đối với dự án đầu tư xây dựng, 30 ngày đối với nhà ở riêng lẻ kể từ ngày ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm phải hoàn thành hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh và có giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh. Trước đây, theo quy định tại Nghị định số 139/2017/NĐ-CP thì thời hạn này là 60 ngày.
Về hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng được thực hiện theo quy định của pháp luật về cấp giấy phép, về thẩm định và bổ sung thêm hồ sơ chứng minh đã hoàn thành việc nộp phạt vi phạm hành chính. Sau đó, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh, cơ quan chuyên môn về xây dựng có trách nhiệm thẩm định thiết kế xây dựng điều chỉnh theo quy định của pháp luật. Hết thời hạn nêu trên, tổ chức, cá nhân vi phạm không xuất trình giấy phép xây dựng được cấp hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định thì người có thẩm quyền xử phạt ra văn bản thông báo yêu cầu tổ chức, cá nhân vi phạm tự phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
Trong thời hạn tối đa 15 ngày, kể từ ngày gửi văn bản thông báo hoặc từ ngày có biên bản bàn giao thông báo, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm có trách nhiệm thực hiện biện pháp buộc tự phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm chỉ được tiếp tục thi công xây dựng nếu biên bản kiểm tra, ghi nhận hiện trạng công trình xác nhận hiện trạng công trình phù hợp với giấy phép xây dựng được cấp, giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định. Trường hợp hiện trạng công trình không phù hợp với giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định thì trong thời hạn tối đa 15 ngày kể từ ngày lập biên bản kiểm tra, ghi nhận hiện trạng công trình, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm buộc phá dỡ công trình, phần công trình không phù hợp với giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định.
Theo Báo Bình Phước